Γλυτζουρής, Αντώνης. Εις τα Κέντρα της Λησμονιάς: Θέατρο και Σινεμά στους Προσφυγικούς Συνοικισμούς του Μεσοπολεμικού Πειραιά. Μια Πρώτη Επίσκεψη. Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών - ΙΤΕ, 2024.

IMS Publications

Το βιβλίο επιχειρεί να καταγράψει, να αναλύσει και να τοποθετήσει στην ιστορική τους διάσταση τη θεατρική και κινηματογραφική διασκέδαση στους προσφυγικούς συνοικισμούς του Πειραιά από το 1923 ώς το 1940. Έπειτα από μια μικρή εισαγωγή, που σχολιάζει επιμέρους ιστοριογραφικά ζητήματα, το Α' Μέρος του μελετήματος διερευνά τις θεατρικές και κινηματογραφικές εμπειρίες των προσφύγων στη Μικρά Ασία. Στη συνέχεια, ανιχνεύει τους «συνδέσμους» (κυρίως Σμυρνιούς ηθοποιούς) με το ελληνικό θέατρο και σινεμά και σ' ένα επόμενο βήμα, σκιαγραφεί η πειραϊκή σκηνή των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα, έτσι ώστε να εκτιμηθεί η ιδιαίτερη συμβολή του προσφυγικού στοιχείου.

Το Β' Μέρος αποτελεί ένα λεπτομερές και τεκμηριωμένο χρονικό της εμφάνισης και ανάπτυξης της θεατρικής και κινηματογραφικής ζωής στην Κοκκινιά, τη Δραπετσώνα, τα Ταμπούρια, την Αγιά-Σοφιά, τα Καμίνια. Στη συνέχεια (Μέρος Γ'), αναλύονται επιμέρους όψεις του φαινομένου: η θεατρική επιχείρηση, το ρεπερτόριο των θιάσων, το συνάφι των ηθοποιών, το προσφυγικό κοινό καθώς και οι επιπτώσεις της εισβολής και εξάπλωσης του Χόλυγουντ, και γενικότερα της μαζικής και βιομηχανοποιημένης τέχνης, στην ψυχαγωγία των προσφυγικών γειτονιών. Στο τελευταίο Μέρος (Δ'), επιχειρείται η ένταξη του όλου ζητήματος σ' ένα ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο. Σχολιάζονται, δηλαδή, οι κοινωνικές, πολιτικές και ιδεολογικές ζυμώσεις σε συνάρτηση προς τη θεατρική ερασιτεχνία, το θέατρο στα εργοστάσια, η διαμόρφωση της μικροαστικής και της προσφυγικής ταυτότητας καθώς και τη διαδικασία ενσωμάτωσης των προσφυγών στον εθνικό κορμό από τις τουρκόφωνες παραστάσεις έως τις αρχαιοελληνικές.