Νάσος Αργυρίου: Επικινδυνότητες από φυσικά φαινόμενα για την πολιτιστική κληρονομιά του Ρέθυμνου

Το Ρέθυμνο αποτελεί έναν τόπο με μακραίωνη ιστορία και πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, όπου συνυπάρχουν μνημεία διαφορετικών εποχών και πολιτισμών. Ωστόσο, αυτός ο ανεκτίμητος πολιτιστικός πλούτος βρίσκεται όλο και περισσότερο αντιμέτωπος με κινδύνους που απορρέουν από φυσικά φαινόμενα — όπως σεισμούς, πλημμύρες, κατολισθήσεις και ακραία καιρικά γεγονότα — τα οποία εντείνονται από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Τα φαινόμενα αυτά απειλούν όχι μόνο τις υποδομές και τα ιστορικά κτίρια, αλλά και την ίδια τη συλλογική μνήμη και ταυτότητα της περιοχής.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι τεχνολογίες της Γεωπληροφορικής και της Γεωφυσικής Διασκόπησης προσφέρουν νέες, καινοτόμες λύσεις για την πρόληψη και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Εργαλεία όπως τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (GIS), η Δορυφορική Τηλεπισκόπηση, η Φωτογραμμετρία και η Γεωφυσική Διασκόπηση επιτρέπουν την ολοκληρωμένη κατανόηση τόσο της επιφάνειας όσο και του υπεδάφους, συμβάλλοντας στη λήψη πιο τεκμηριωμένων αποφάσεων.

Η εφαρμογή αυτών των τεχνολογιών εστιάζει σε τέσσερις βασικούς τομείς:

  • Χαρτογράφηση και εκτίμηση επικινδυνότητας: Εντοπισμός περιοχών υψηλού κινδύνου για πολιτιστικά μνημεία μέσω συνδυαστικών δορυφορικών, γεωφυσικών και φωτογραμμετρικών δεδομένων.
  • Συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης: Παρακολούθηση βροχομετρικών δεδομένων και δορυφορικών εικόνων σε πραγματικό χρόνο για την πρόβλεψη πλημμυρικών ή κατολισθητικών φαινομένων που μπορεί να απειλήσουν αρχαιολογικούς χώρους.
  • Διαχείριση κρίσεων και αποκατάσταση: Αξιοποίηση δορυφορικών και γεωφυσικών δεδομένων για την εκτίμηση ζημιών μετά από φυσικές καταστροφές, ώστε να σχεδιάζεται στοχευμένη αποκατάσταση με βάση την προτεραιότητα και τη σημασία κάθε μνημείου.
  • Πρόληψη, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση: Προώθηση δράσεων ενημέρωσης και εκπαίδευσης προς την τοπική κοινωνία και την μαθητική κοινότητα, με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση στην πρόληψη και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η ενσωμάτωση των τεχνολογιών αυτών ενδυναμώνει τους τοπικούς φορείς και την κοινωνία του Ρεθύμνου, προσφέροντας πληροφορίες υψηλής ακρίβειας για τη λήψη αποφάσεων και συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός πλαισίου ανθεκτικότητας απέναντι στα φυσικά φαινόμενα. Παράλληλα, προωθείται η συνεργασία ανάμεσα στην επιστημονική κοινότητα, την τοπική αυτοδιοίκηση και τους πολίτες για την προστασία της πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου. 

 

Μπορείτε να παρακολουθήσετε και διαδικτυακά με το σύνδεσμο εδώ.

Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών συναντούν τους δημότες του Ρεθύμνου

Ο δήμος Ρεθύμνου και το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) οργανώνουν για το έτος 2025 μια σειρά από ομιλίες που απευθύνονται στο ευρύ κοινό της πόλης μας. Στις ομιλίες αυτές, ανοιχτές στον καθένα, οι ερευνητές του Ινστιτούτου θα παρουσιάσουν στοιχεία από το ερευνητικό τους έργο με τρόπο εύληπτο, και θα ακολουθεί συζήτηση.

Οι εκδηλώσεις θα γίνονται στον χώρο του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών στην παλιά πόλη, Νικηφόρου Φωκά 130 και Μελισσινού (στο τέλος του Μακρύ Στενού). Τις ομιλίες θα μπορεί να τις παρακολουθήσει όποιος ενδιαφέρεται και από το διαδίκτυο.