BLACK SEA
Ιστορία της Μαύρης Θάλασσας, 18ος-20ός αιώνας
2012
Στόχος του έργου είναι η δημιουργία ιστορικών ναυτιλιακών στατιστικών καθώς και στατιστικών εισαγωγών και εξαγωγών σιτηρών για όλα τα υπό εξέταση λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας.
Οι ερευνητικές ομάδες του τομέα της Ιστορίας των πόλεων, της διασποράς και μετανάστευσης της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας έχουν επικεντρωθεί στη νεότερη ιστορία, αλλά στόχος είναι να αναπτυχθούν και στην αρχαία, βυζαντινή και ενετική ιστορία. Οι ερευνητικές ομάδες που θα ειδικεύονται στους αρχαίους πολιτισμούς θα μελετούν θέματα τα οποία έχουν απήχηση και στη σύγχρονη εποχή, όπως οι μετακινήσεις πληθυσμών, οι θεσμοί, τα πολιτεύματα κλπ.
Μέχρι τώρα η έρευνα έχει κινηθεί σε τρεις άξονες ανάπτυξης. Πρώτον, γίνεται έρευνα στην αστική εξέλιξη και στο οικιστικό πλέγμα των νησιών, των παραθαλάσσιων περιοχών καθώς και στη σχέση πόλης-υπαίθρου. Δεύτερον στην πληθυσμιακή εξέλιξη, τον κοινωνικό καταμερισμό της εργασίας, τη κοινωνική διαστρωμάτωση και τις κοινωνικές σχέσεις στις πόλεις. Τρίτον έχει ασχοληθεί με το ζήτημα της διασποράς στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα και των μεταναστευτικών και προσφυγικών μετακινήσεων μέσα και πέρα από τον χώρο της Μεσογείου. Διεξάγει συστηματική έρευνα στα αρχεία των πόλεων και των νησιών του Αιγαίου, του Ιονίου και της Μαύρης Θάλασσα καθώς και της ελληνικής διασποράς ανά τον κόσμο.
Οι ερευνητικές ομάδες έχουν επεξεργαστεί μεγάλο όγκο αρχειακού υλικού δημιουργώντας βάσεις δεδομένων προσβάσιμες από τον ιστότοπο του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών και το Δικτυακό Αρχείο Ιστορίας και Πολιτισμού για δημοτολόγια, απογραφές, φορολογικούς και εκλογικούς καταλόγους πόλεων, και μεταναστεύσεις συνολικού όγκου άνω των 150.000 εγγραφών. Επίσης προβλέπεται, σε συνεργασία με Πανεπιστημιακά Τμήματα, η διαμόρφωση και διεξαγωγή Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών και Διδακτορικών Σπουδών.
Προσωπικό
Λήδα Παπαστεφανάκη
Καθηγήτρια Ελληνικής οικονομικής και κοινωνικής Ιστορίας
Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Ανδρέας Λυμπεράτος
Επίκουρος Καθηγητής Νεότερης Κοινωνικής και Οικονομικής Ιστορίας των Βαλκανικών Χωρών
Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Curriculum vitae 
Χρήστος Χατζηιωσήφ
Διακεκριμένο Μέλος ΙΤΕ, Ομότιμος Καθηγητής Ιστορίας Νεοτέρων Χρόνων
Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Χρήστος Λούκος
Επίτιμο Μέλος ΙΜΣ, Ομότιμος Καθηγητής
Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Curriculum vitae Ερευνητικά Έργα
Η πόλη στους νεότερους χρόνους
Η πόλη στους νεότερους χρόνους
1994-2022
Επιστημονικός υπεύθυνος: Χρήστος Λούκος
MCH-EsMed
Πώς η μεσαία τάξη στέγασε τον εαυτό της στην Ανατολική Μεσόγειο
2024-2029
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Κωνσταντίνα Κάλφα
Φορέας Χρηματοδότησης: Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (Starting Grant 2024, Grant Agreement 101164009)
Ημερομηνία Έναρξης: 1 Δεκεμβρίου 2024, Ημερομηνία Λήξης: 30 Νοεμβρίου 2029
Συνολικός Προϋπολογισμός: € 1,499,913
Θεσμός Φιλοξενίας: ΙΜΣ-ΙΤΕ
MisDep
Μετανάστευση και αναπτυξιακές στρατηγικές στην περιφέρεια του ‘Δυτικού Κόσμου’ κατά την πρώιμη μεταπολεμική περίοδο (Ελλάδα, Πορτογαλία / Βραζιλία, Αργεντινή)
2018-2021
Το έργο σκοπεύει να καλύψει το κενό στην έρευνα για το μεταπολεμικό μεταναστευτικό ρεύμα από την Ελλάδα και την Πορτογαλία προς την Αργεντινή και τη Βραζιλία και να προσφέρει μέσα από ενδελεχή ανάλυση μια καινοτόμα προσέγγιση για εθνικές δομές, διεθνικά δίκτυα και διεθνή αναπτυξιακά μοντέλα κατά τη μεταπολεμική περίοδο.
ΜΕΤΟΠΟ (ΠΕ8)
Ηχοτοπία της Βαλκανικής και Μεσογειακής πόλης (18ος- αρχές 20ού αι.)
2017-2021
Επιστημονικός υπεύθυνος: Ανδρέας Λυμπεράτος
- Διεθνές Συνέδριο "Η πόλη στους νεότερους χρόνους", Αθήνα 27-30 Νοεμβρίου 1997, από κοινού με την Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού - Μνήμων.
Στο συνέδριο συμμετείχαν πάνω από 50 ερευνητές, και τα πρακτικά του εκδόθηκαν από την ΕΜΝΕ με τίτλο Η πόλη στους νεότερους χρόνους. Μεσογειακές και βαλκανικές όψεις (19ος-20ός αι.), Αθήνα 2000.
- Α' Επιστημονική Συνάντηση, Ρέθυμνο 2 Νοεμβρίου 1999.
Την οργάνωσε στο ΙΜΣ το πρόγραμμα "Η πόλη στους νεότερους χρόνους", με σκοπό να γίνουν ευρύτερα γνωστοί οι στόχοι του και τα ως τώρα αποτελέσματά του. Συμμετείχαν με ανακοινώσεις πέντε ερευνητές (από το Λίβερπουλ, την Αθήνα και το Ρέθυμνο).
- Διεθνές Συνέδριο “Rival Pursuits, Common Experiences: Social Transformation and Mass Mobilization in the Balkan and Eastern Mediterranean Cities (1900-1923)”, Ρέθυμνο 22- 24 Οκτωβρίου 2009, Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών / Ι.Τ.Ε.
Το σημαντικό αυτό συνέδριο συγκέντρωσε ερευνητές από τις περισσότερες χώρες της περιοχής. Στις ανακοινώσεις που έγιναν βασίστηκε ο συλλογικός τόμος Social Transformation and Mass Mobilization in the Balkan and Eastern Mediterranean Cities
- The Economic and Social Development of the Port–Cities of the Western Black Sea Coast, Late 18th – Beginning of the 20th century, συνέδριο που οργανώθηκε στην Constanța και στη Varnaστις 27 Μαίου -1 Ιουνίου 2014 από τους Ανδρέα Λυμπεράτο και C. Ardeleanu.
Το συνέδριο οργανώθηκε στα πλαίσια του διεθνούς ερευνητικού προγράμματος “The Black Sea and its port- cities from the 18th to the 20th century. Development, convergence and linkages with the global economy” (πράξη Θαλής 2012-15, με συντονισμό του Ιονίου πανεπιστημίου -καθηγήτρια Τζ. Χαρλαύτη). Στις ανακοινώσεις του συνεδρίου βασίστηκε ο συλλογικός τόμος Port Cities of the Western Black Sea Coast