BLACK SEA

Το πρόγραμμα "Ιστορία της Μαύρης Θάλασσας, 18ος-20ός αιώνας" συνεχίζει αξιοποιώντας την έρευνα του προγράμματος "Μαύρη Θάλασσα και πόλεις λιμάνια από τον 18ο έως τον 20ό αιώνα. Ανάπτυξη, σύγκλιση και διασυνδέσεις με την παγκόσμια οικονομία" στο διάστημα, 2012-2015. Συνεχίζει την έκδοση βιβλίων, εμπλουτίζει τις βάσεις δεδομένων και συμπληρώνει την έκδοση των λημμάτων για τις πόλεις λιμάνια, την μετάφραση και την επιμέλειά τους στα ελληνικά, αγγλικά και ρωσικά. 

Το επόμενο βιβλίο που αναμένεται είναι "Ιστορία της Μαριούπολης από τέλη του 18ου μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα, από την καθηγήτρια Ιρίνα Πονομαριόβα. που θα εκδοθεί στα ελληνικά. 

Eπιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος: Άννα Σιντορένκο/Τζελίνα Χαρλαύτη
Χρηματοδότηση: ΙΜΣ-ΙΤΕ

Συμμετοχή σε συνέδρια (επιλεγμένα)

Delis Apostolos, International Conference in Memory of Evridiki Sifneos, From the Aegean to the Black Sea, Institute of Historical Research, Athens, Greece, 14–15 October 2016, “Perils and Difficulties in Black Sea Navigation in the nineteenth century”.

Harlaftis Gelina, International Conference, Davis Center for Russian and Eurasian Studies/Harvard University & Ilia State University, “Black Sea Studies. The past, present, and future of a region”, 29–31 May 2023, Batumi, Georgia, “The View from the Sea that Embraces the Land. What is an Interdisciplinary History of the Black Sea?”.

---- 9 September 2018, Ancona, European Business History Association, The firm and the sea: Chains, flows and connections. Keynote speech, “The Relation to the Sea. European Maritime Business and maritime transport systems in the Mediterranean and the Black Sea”.

---- 9–11 May 2018, Constanţa, 5th MMHN International Conference. Keynote speech “Writing the history of a Sea: The maritime history of the Black Sea”.

---- 29 July - 3 August 2018, Boston, World Economic History Association. Paper titled “A Methodological Approach of the Economic History of a Sea. The Paradigm of the Black Sea port-cities and their globalization process”.

---- 29 July - 3 August 2018, Boston, World Economic History Association. Paper titled «The development of the maritime transport systems of the northern Black Sea coast, 1770s-1850s».

---- 15-16 December 2017, Αθήνα, International Symposium “Russian Religious Art in Orthodox East: Politics, Art and Technology”, co-organisation Institute for Mediterranean Studies-FORTH and Benaki Museum. Paper presented “«Vagliano Brothers». Τhe Cephalonian big merchants and shipowners of South Russia - «Big benefactors» of Greece.”

---- September 2017, Batoum, Georgia. Conference organised in the framework of “Batumi, Odessa, Trabzon - The Cultural Semantics of the Black Sea from the Perspective of Eastern Port Cities” project implemented by the Center for Literary and Cultural Research (ZfL) in Berlin in cooperation between ZfL and Ilia State University (Tbilisi). Paper presented «Maritime transport systems, dynamic change of port-cities and the globalization process of the eastern shore of the Black Sea in the nineteenth century” στο International Conference Port cities as contact zones and cities of exception (with a special focus on the Black Sea after 1774).

---- 27 June to 1 July 2016, Perth, Western Australia, 7th IMEHA International Congress of Maritime History, Murdoch University. Paper titled “Dynamic Change of Port Cities, Maritime Transport Systems and the global linkages of the Black Sea in the Nineteenth Century”.

Lyberatos Andreas, International Conference in Memory of Evridiki Sifneos, From the Aegean to the Black Sea, Institute of Historical Research, Athens, Greece, 14–15 October 2016, Ports and Hinterland sof the Western Black Sea in the Long Nineteenth Century.

Papadopoulou Alexanra/Petmezas Socrates, 9th IMHA International Congress of Maritime History, “Oceans: Local Mobility, Global Connectivity, Busan, Korea, 19-24 August 2024, “The Black Sea in the emerging global economy of the 19th century: The role of merchant shipping in the internationalization of the region’s grain trade”.

---- International Conference in Memory of Evridiki Sifneos, From the Aegean to the Black Sea, Institute of Historical Research, Athens, Greece, 14–15 October 2016, “An Overview of the Black Sea Grain Trade, 19th-­‐20th Centuries”.

Ponomaryova Iryna, 6th Mediterranean Maritime History Network, Rethymno, Greece, 27–31 May 2024, “The Port city of Mariupol as unique industrial – resort and tourist center of Ukraine”.

Sydorenko Anna, International Workshop, “Seizing Trade Opportunities: Ports and the Role of Greek and Other Minorities”, Oslo, Norway, 13 September 2024, “Navigating the Northern Black Sea Region: Model of Analysis of the Port Cities of the Northern Coast of the Black Sea”.

---- 6th Mediterranean Maritime History Network, Rethymno, Greece, 27–31 May 2024, “Navigating the Northern Black Sea: Model of Analysis of the Port Cities of the Northern Coast of the Black Sea”.

---- Osmanlı Anadolu’ sunda Krizler, Dönüşüm ve Tarım Politikaları, 1830-1880, Izmir, Turkey, 25–26 April 2024, “Tracing the Spread: Animal Diseases and Trade Dynamics Along the Northern Black Sea Shore”.

---- International Conference, Davis Center for Russian and Eurasian Studies/Harvard University & Ilia State University, “Black Sea Studies. The past, present, and future of a region”, 29–31 May 2023, Batumi, Georgia, “The Transformation of the Urban Landscape of the Port City of Theodosia during the 19th century”.

---- ODEMARS International Workshop “Ants or frogs around a pond’: Public space, architecture, memory and identity in port-cities of the Black Sea and the Mediterranean (18th-20th centuries)”, Athens, Greece, 22 January 2022, “Mapping Greek Merchants’ real estate properties in the port-city of Odessa”.

---- 5th Web-seminar of the Greek Economic History Association, 5 April 2021, “From the plow to the deck: creating a maritime workforce in Southern Russia (19th century)”.

---- Conference “Port cities as contact zones and cities of exception (with a special focus on the Black Sea after 1774)”, Batumi, Odessa, Trabzon - The Cultural Semantics of the Black Sea from the Perspective of Eastern Port Cities project, Center for Literary and Cultural Research (ZfL)/Berlin & Ilia State University (Tbilisi), Batumi, Georgia, 5–6 September 2017, “Imperial interests in the Crimean port-cities. Sevastopol: main export port or military naval base? (second half of the 19th, beginning of the 20th century)”.

---- International Conference in Memory of Evridiki Sifneos, From the Aegean to the Black Sea, Institute of Historical Research, Athens, Greece, 14–15 October 2016, “The Port Systems of Southern Russia, 19th‐early 20th centuries”.

Στόχος του έργου είναι η δημιουργία ιστορικών ναυτιλιακών στατιστικών καθώς και στατιστικών εισαγωγών και εξαγωγών σιτηρών για όλα τα υπό εξέταση λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας.

«ΘΑΛΗΣ», Ενίσχυση της Διεπιστημονικής ή και Διιδρυματικής έρευνας και καινοτομίας με δυνατότητα προσέλκυσης ερευνητών υψηλού επιπέδου από το εξωτερικό μέσω της διενέργειας βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας αριστείας του επιχειρησιακού προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» (ΕΠΕΔΒΜ) που αποτελεί ένα από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ) με τη χρηματοδότηση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, (2012-2015).

Επιστημονικός Υπεύθυνος Τζελίνα Χαρλαύτη. Συντονιστής ομάδας ΙΜΣ, Αντρέας Λυμπεράτος

Φορέας χρηματοδότησης ΥΠΕΠΘ

Ερευνητική ομάδα ΙΜΣ/ΙΤΕ Χρήστος Χατζηιωσήφ, Αντρέας Λυμπεράτος, Απόστολος Δελής

Ο συντονισμός του προγράμματος έγινε από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών, το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Συνεργάστηκε επίσης με 23 πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα των παρευξείνιων χωρών, την Τουρκία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Ουκρανία, τη Ρωσία και τη Γεωργία όπως επίσης τη Μολδαβία, Νορβηγία, Ιταλία, Ισραήλ και Ηνωμένες Πολιτείες. Η Κεντρική Ερευνητική Ομάδα αποτελείτο από 19 καθηγητές και ερευνητές και η Ομάδα Εξωτερικών Συνεργατών από 71 επιστήμονες (καθηγητές, κύριους ερευνητές, νέους ερευνητές, υποψήφιους διδάκτορες και μεταπτυχιακούς φοιτητές) εκ των οποίων 57% ήταν Έλληνες και 43% ξένοι.

ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ, στην ιστοσελίδα www.blacksea.gr

Bάση δεδομένων «Μαύρη Θάλασσα»

Η βάση δεδομένων αποτελείται από πέντε υπο-βάσεις που έχουν πάρει τα ονόματα από τον αρχαίο ελληνικό μύθο της Μαύρης Θάλασσας, την Αργοναυτική εκστρατεία. Με αυτόν τον τρόπο ο "Ιάσων" περιέχει τους επιχειρηματίες, η "Αργώ" τα πλοία, το "Χρυσόμαλλο Δέρας" τη διακίνηση του εμπορίου με πλοία, οι "Αργοναύτες" τους Έλληνες που έμειναν στη Μαύρη Θάλασσα, και ιδιαίτερα στην Οδησσό, και η "Μηδεία" εκείνους που έφυγαν από την Μαύρη Θάλασσα, τη μετανάστευση από την Οδησσό στο Μπουένος Άυρες.

• Η υπο-βάση δεδομένων "Ιάσων" περιέχει 1.300 εγγραφές με ονόματα εμπόρων, πλοιοκτητών και τραπεζιτών που δραστηριοποιούνται στη Μαύρη Θάλασσα από τις αρχές του 19ου μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Η κάθε εγγραφή περιέχει επίθετο, όνομα, ημερομηνία γέννησης, εθνικότητα, επάγγελμα, γκίλντα, μέγεθος εισαγωγών και εξαγωγών και αρχείο/πηγή προέλευσης.

Η υποβάση δεδομένων "Αργώ" περιέχει 1.500 εγγραφές πλοίων νηολογημένων σε πόλεις της Μαύρης Θάλασσας. Η κάθε εγγραφή περιέχει το όνομα του πλοίου, τον τύπο, την χωρητικότητα, τη σημαία, τον τόπο ναυπήγησης, την ημερομηνία ναυπήγησης, τον καπετάνιο, τον τόπο νηολόγησης και αρχείο/πηγή προέλευσης. Οι δύο παραπάνω διασυνδεδεμένες υπο-βάσεις είναι δημοσιευμένες στο http://blacksea.gr/db/

• Η υπο-βάση "Χρυσόμαλλο Δέρας", περιέχει 23.769 εγγραφές, ταξιδίων πλοίων από τις αρχές του 19ου μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Αφορά στις αφίξεις και αναχωρήσεις από Οδησσό και Κωνσταντινούπολη, καθώς και τις αφίξεις στα λιμάνια της Μασσαλίας και της Αγγλίας από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας. Η κάθε εγγραφή περιέχει ημερομηνία άφιξης/αναχώρησης, όνομα πλοίου, σημαία, χωρητικότητα, τύπο, πόλη προέλευσης, είδος και ποσότητα φορτίου, έμπορο προς τον οποία απευθύνεται και αρχείο/πηγή προέλευσης. Η βάση βρίσκεται σε πρόγραμμα EXCEL.
• Η υπο-βάση "Αργοναύτες" περιέχει 22.106 εγγραφές για βαπτίσεις, γάμους και θανάτους των Ελλήνων της Οδησσού από τις αρχές του 19ου μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Κάθε εγγραφή περιέχει ημερομηνία γεγονότος, επίθετο, όνομα, εθνικότητα, ηλικία, φύλο, όνομα γονέων, την ενασχόληση και την εθνικότητά τους, όνομα νονών/κουμπάρων και την εθνικότητά τους, και αιτία θανάτου. Η βάση βρίσκεται σε πρόγραμμα EXCEL.
• Η υπο-βάση "Μήδεια" περιέχει 6.060 εγγραφές μεταναστών από την Οδησσό στο Μπουένος Άυρες. Η κάθε εγγραφή περιέχει όνοματεπώνυμο μετανάστη, εθνικότητα, τόπο προέλευσης, ηλικία, φύλο, πλοίο με το οποίο ταξιδεψε και από που ταξίδεψε. Η βάση βρίσκεται σε πρόγραμμα EXCEL.

Συνολικές στατιστικές

Η δημιουργία ιστορικών στατιστικών Black Sea Historical Statistics, περιέχει ναυτιλιακές στατιστικές καθώς και στατιστικές εισαγωγών και εξαγωγών σιτηρών για όλα τα υπό εξέταση λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας. Πιο συγκεκριμένα οι στατιστικές περιλαμβάνουν για κάθε πόλη, συνολικό αριθμό αφίξεων πλοίων, χωρητικότητα, κατά σημαία και τύπο πλοίου, και οι εξαγωγές σιτηρών περιλαμβάνουν αναλυτικά στοιχεία για το είδος και την ποσότητα εξαγωγών σιτηρών για κάθε πόλη. Τα στοιχεία έχουν αντληθεί από πρωτογενείς πηγές από ρωσικές, ρουμανικές και βουλγαρικές στατιστικές καθώς και από τις στατιστικές που παρέχονται από τις βρετανικές και γαλλικές προξενικές εκθέσεις. Μέρος των στατιστικών σειρών είναι αναρτημένο στο τμήμα "Στατιστικές" του Black Sea Port Cities - Interactive history, 1780s-1910s, http://blacksea.gr/en/cities. Οι στατιστικές σειρές βρίσκονται σε πρόγραμμα EXCELL.

Ανακοινώσεις σε διεθνή συνέδρια, ημερίδες και σεμινάρια

Παρουσιάστηκαν 114 οι ανακοινώσεις σε διεθνή συνέδρια και σεμινάρια του έργου αλλά και άλλα διεθνή συνέδρια.. Διεξήχθησαν 3 διεθνή συνέδρια, στην Οδησσό (Σεπτέμβριος 2013), στην Κωνστάντζα και Βάρνα (Μάιος-Ιούνιος 2014) και στην Κωνσταντινούπολη (Σεπτέμβριος 2014). Έγινε ένα εσωτερικό workshop όπου παρουσιάστηκε το έργο στον εξωτερικό αξιολογητή C.Knick Harley στην Αθήνα (Απρίλιος 2015), ένα workshop στο Ροστόβ-στον-Ντον τον (Ιούνιος 2015). Βρίσκονται όλα στον φάκελο των παραδοτέων.

Συγγραφή τόμων

Συγγραφή 13 τόμων με τίτλο Black Sea series. Ολοκληρώθηκε η συγγραφή 13 τόμων τα οποία περιλαμβάνουν μελέτες 80 συγγραφέων συνολικού μεγέθους των 13 τόμων άνω των 4.000 σελίδων. Όλοι οι ηλεκτρονικοί τόμοι είναι έτοιμοι και βρίσκονται στην τελική επεξεργασία για δημοσίευση στην ιστοσελίδα www.blacksea.gr

1. Constantin Ardeleanu and Andreas Lyberatos (eds), Port-Cities of the western shore of the Black Sea: Economic and Social Development, 18th – early 20th centuries, Black Sea History volume 1, www.blacksea.gr, 2016

2. Evrydiki Sifneos, Oksana Iurkova and Valentina Shandra (eds), Port-Cities of the northern shore of the Black Sea: Institutional, Economic and Social Development, 18th – early 20th Centuries, Black Sea History, volume 2, υπό δημοσίευση στην ιστοσελίδα www.blacksea.gr, 2016

3. Gelina Harlaftis, Victoria Konstantinova and Igor Lyman (eds), Between Grain and Oil from the Azov to Caucasus: The port-cities of the eastern coast of the Black Sea, late 18th – early 20th centuries, Black Sea History Volume 3, υπό δημοσίευση στην ιστοσελίδα www.blacksea.gr, 2016

4. Mikhail Davidov, Gelina Harlaftis, Vladimir Kulikov and Vladimir Morozan, The Economic Development of the Port–Cities of the Northern and Southern Black Sea Coast, 19th – Beginning of the 20th century. Transport, Industry and Finance, Black Sea History, volume 4, υπό δημοσίευση στην ιστοσελίδα www.blacksea.gr, 2016

5. Edhem Eldem, Vangelis Kechriotis, Sophia Laiou (eds), The Economic and Social Development of the Port–Cities of the Southern Black Sea Coast,Late 18th – Beginning of the 20th century, Black Sea History volume 5, www.blacksea.gr, 2016

6. Vassilis Colonas, Alexandra Yerolympos and Athina Vitopoulou, Architecture and City planning in the Black Sea port-cities, Black Sea History, volume 6, υπό δημοσίευση στην ιστοσελίδα www.blacksea.gr, 2016

7. Maria Christina Chatziioannou (ed.), Linkages of the Black Sea with the West. Trade and immigration, Black Sea History, volume 7, υπό δημοσίευση στην ιστοσελίδα www.blacksea.gr, 2016

8. Socratis Petmezas, George Kostelenos and Alexandra Papadopoulou (eds), with the collaboration of Marios Emmanouil, The development of 24 Black Sea port-cities. A statistical approach, Black Sea History, volume 8, υπό δημοσίευση στην ιστοσελίδα www.blacksea.gr, 2016

9 Athanasios A. Pallis, Ioannis N. Theotokas, Maria Lekakou (eds), Black Sea Ports, Shipping and Cities in Modern Times. From Central Planning to Reintegration in the Global Economy, Black Sea History, volume 9, υπό δημοσίευση στην ιστοσελίδα www.blacksea.gr, 2016

10. Evrydiki Sifneos, Imperial Odessa: Peoples, Spaces, Identities, Black Sea History, volume 10, Brill publications, Leiden, 2017

11.. Alexandra Papadopoulou, The intregration of the Black Sea markets to the Global Economy, 19th century, Black Sea History, volume 11, υπό δημοσίευση στην ιστοσελίδα www.blacksea.gr, 2016

12. Anna Sydorenko, The economic and social development of the Crimean city-ports during the second half of the 19th century, Black Sea History, volume 12, υπό δημοσίευση στην ιστοσελίδα www.blacksea.gr, 2016

13. Iannis Carras and Eugene Chernukhin, The Balkan Merchants of Nezhin 17th-19th centuries, Black Sea History volume 13, υπό δημοσίευση στην ιστοσελίδα www.blacksea.gr, 2016

Επίσημη ιστοσελίδα: www.blacksea.gr

Black Sea Port Cities - Interactive History

H Black Sea Port Cities - Interactive history, 1780s-1910s, www.blacksea.gr, αποτελεί μια διαδραστική ηλεκτρονική ιστορία 24 πόλεων-λιμανιών (Bάρνα, Μπουργκάς, Κωνστάντζα, Βραίλα, Γαλάτσι, Νικολάγιεβ, Χερσώνα, Ευπατορία, Σεβαστούπολη, Θεοδοσία, Κέρτς, Βερντιάνσκ, Μαριούπολη, Ταγανρόγ, Ροστόβ-στον-Ντον, Νοβορωσσίσκ, Βατούμ, Τραπεζούντα, Κερασούντα, Σαμσούντα, Σινώπη, Κωνσταντινούπολη και Νίζνα -ως "χερσαίο λιμάνι") που έχει γραφεί από περισσότερους από 40 ιστορικούς από την Ουκρανία, τη Ρωσία, τη Γεωργία, την Τουρκία, τη Βουλγαρία, Ρουμανία, και Ελλάδα, όλοι ειδικοί στις πόλεις-λιμάνια. Περιέχει περισσότερα από 1.500 λήμματα -σε μορφή εγκυκλοπαιδικών λημμάτων- που καλύπτουν έναν όγκο πάνω από 2,500 σελίδες όλων των πόλεων-λιμανιών, με δεκάδες φωτογραφίες ανθρώπων και τόπων. Ένας μεγάλος αριθμός λημμάτων στηρίζεται σε πρωτογενές αρχειακό υλικό, και κάθε λήμμα περιέχει βιβλιογραφία και αρχειακές πηγές. Τα λήμματα είναι στα αγγλικά, ρωσικά και ελληνικά. Για κάθε πόλη λιμάνι υπάρχουν λήμματα σε πέντε κατηγορίες: 1. Διοίκηση 2. Αστικό τοπίο και γεωγραφία, 3. Πολιτισμός και κοινότητα, 4. Οικονομία και υποδομές 5. Στατιστικές. Οι στατιστικές βασίζονται στο Black Sea Statistical series που δημιουργήθηκε από το πρόγραμμα και βασίζεται σε ρωσικές, ρουμανικές, βουλγαρικές, βρετανικές και γαλλικές στατιστικές.