Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών

Shipping and trade in Venetian Crete

Ναυτιλιακές επιχειρήσεις στη βενετική Κρήτη: Η περίπτωση της εμπορικής εταιρίας των αδελφών Κουρκουμέλη (Χάνδακας, 16ος αι.)

Φορέας χρηματοδότησης: Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας / Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων
Φορέας Υποδοχής: ΙΜΣ/ΙΤΕ

Στην παρούσα μεταδιδακτορική έρευνα θα εξεταστεί η λειτουργία των ναυτιλιακών επιχειρήσεων του Χάνδακα μέσα από τη μελέτη-περίπτωσης της εταιρίας των αδελφών Κουρκουμέλη κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα. Η μελέτη θα βασιστεί ως επί το πλείστον σε αδημοσίευτο αρχειακό υλικό που εναπόκειται σε τρεις διαφορετικούς φορείς στη Βενετία.Συγκεκριμένα, στο Κρατικό Αρχείο της Βενετίας (Archivio di Stato di Venezia), στο Αρχείο του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας και στο αρχείο του Μουσείο Civico Correr. Σκοπός της έρευνας είναι η σε εύρος και βάθος ανάλυση του συστήματος του θαλάσσιου εμπορίου του Χάνδακα υπό το πρίσμα της κοινωνικής και οικονομικής-εμπορικής ιστορίας. Ειδικότερα, θα αναλυθούν τα δίκτυα μέσα στα οποία κινούνταν οι επιχειρηματίες της εποχής (έμποροι και πλοιοκτήτες) με σκοπό τη συναγωγή συμπερασμάτων για το είδος των σχέσεων που δημιουργούνταν, δηλαδή αποκλειστικά επαγγελματικές; Ή μήπως και οικογενειακές;. Επιπρόσθετα, θα εξεταστεί η προέλευση των οικονομικών πόρων της εταιρίας των αδελφών Κουρκουμέλη, των πρακτικών και μεθόδων που χρησιμοποιούνταν για την απρόσκοπτη λειτουργία της εμπορικής τους επιχείρησης και τα μέτρα που λαμβάνονταν, ώστε να αποφευχθούν -στο βαθμό του εφικτού- οι οικονομικές ζημιές (π.χ. ασφαλίσεις, εγγυήσεις, διαιτησίες κτλ). Τα πορίσματα της προτεινόμενης μελέτης θα προσφέρουν στοιχεία για την κοινωνία και την οικονομία της εποχής. Η ανάλυση της περίπτωσης των αδελφών Κουρκουμέλη, θα συμβάλλει στην κατανόηση του τρόπου ανέλιξης και πλουτισμού ατόμων του μεσαίου κοινωνικού στρώματος (cittadini) της βενετικής Κρήτης και κατ’ επέκταση των επιχειρηματικών μεθόδων των Ελλήνων στους πρώιμους νεότερους χρόνους. Ακολούθως, μέσω της μελέτης της περίπτωσης των αδελφών Κουρκουμέλη θα συναχθούν συμπεράσματα για τα θαλάσσια και εμπορικά δίκτυα της Μεσογείου, το βαθμό αλληλεξάρτησης των συμμετεχόντων, καθώς και την επίδραση των οικονομικών τους δραστηριοτήτων στο ευρύτερο μεσογειακό και διεθνές εμπόριο της υπό μελέτης περιόδου.

Ερευνητική Ομάδα

Αριστέα Γρατσέα

Αριστέα Γρατσέα

Μεταδιδακτορική ερευνήτρια
Curriculum vitae
HIBS
H έρευνα χρηματοδοτείται (ή χρηματοδοτήθηκε) από το Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας / Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων