Διάλεξη της Νίκου Δασκαλοθανάση με θέμα «H αψίδα του Μεγάλου Κωνσταντίνου στη Ρώμη και η γενεαλογία της δυτικής παράδοσης: από τον Giorgio Vasari στον Alois Riegl»

Το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών/ΙΤΕ σας καλεί στη διάλεξη της Νίκου Δασκαλοθανάση με θέμα «H αψίδα του Μεγάλου Κωνσταντίνου στη Ρώμη και η γενεαλογία της δυτικής παράδοσης: από τον Giorgio Vasari στον Alois Riegl»

Τρίτη, 6 Μαρτίου 2018 και ώρα 20.30
Αίθουσα Διαλέξεων ΙΜΣ, Νικηφόρου Φωκά 130, Ρέθυμνο


«H αψίδα του Μεγάλου Κωνσταντίνου στη Ρώμη και η γενεαλογία της δυτικής παράδοσης: από τον Giorgio Vasari στον Alois Riegl»

 

H Αψίδα του Κωνσταντίνου στην Ρώμη (αρχές του 4ου αιώνα) αποτελεί το χαρακτηριστικότερο μνημείο μιας εποχής που συνδέεται με το τέλος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Από τον 16ο έως τα μέσα του 20ού αιώνα ο λόγος που αφορά αυτή την εποχή, μα και την ίδια την Αψίδα, διατυπωνόταν μέσω μιας ρητορικής περί παρακμής. Η αλλαγή στάσης απέναντι στο ζήτημα τοποθετείται συνήθως στις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα όταν ο όρος «ύστερη αρχαιότητα» ‒συνήθως στην αγγλοσαξωνική του εκδοχή (Late Antiquity)‒ επικράτησε στο λεξιλόγιο των ιστορικών. Ωστόσο μια τέτοια μετατόπιση είναι ήδη παρούσα στο έργο των εκπροσώπων της λεγόμενης «Σχολής ιστορίας της τέχνης της Βιέννης» ήδη γύρω στο 1900 όταν εμφανίζεται για πρώτη φορά η γερμανική λέξη Spätantike. Εκείνο το οποίο εδώ θα υποστηριχτεί ‒με αφορμή την Αψίδα του Κωνσταντίνου‒ είναι ότι αυτό το πρώιμο ενδιαφέρον για μια «προβληματική» περίοδο του ευρωπαϊκού πολιτισμού δεν είναι τυχαίο αλλά μπορεί να γίνει κατανοητό μόνο εάν μελετηθούν δύο κεντρικές του παράμετροι που συχνά αγνοούνται: από τη μια το ταραγμένο ιστορικό περιβάλλον της Αυστροουγγαρίας στις αρχές του 20ού αιώνα και, από την άλλη, η ιδεολογική λειτουργία του νέου επιστημονικού πεδίου της ιστορίας της τέχνης.