Η. Κολοβός, Όπου ην κήπος: Η μεσογειακή νησιωτική οικονομία της Άνδρου σύμφωνα με το οθωμανικό κτηματολόγιο του 1670, Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης και Καΐρειος Βιβλιοθήκη 2017.

Εκδόσεις ΙΜΣ

ΣΥΝΕΚΔΟΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΪΡΕΙΟ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Η µελέτη αυτή επιχειρεί να αναλύσει µια µικρού µεγέθους οικονοµία ενός µεσογειακού νησιού, της Άνδρου, µε βάση τα δεδοµένα του οθωµανικού κτηµατολογίου του έτους 1670, το οποίο δηµοσιεύεται ολόκληρο στο τέλος του βιβλίου σε µεταγραφή στα σύγχρονα τουρκικά και µετάφραση στα ελληνικά. Το οθωµανικό κτηµατολόγιο καταγράφει έναν-έναν τους ιδιοκτήτες γης στην Άνδρο και τις περιουσίες τους ανά οικισµό, αµέσως µετά το τέλος του Κρητικού Πολέµου. Αποτελεί µια σχεδόν πλήρη αποτύπωση του οικιστικού δικτύου του νησιού και των ανθρώπων του στα χρόνια των Οθωµανών· οι σύγχρονοι Ανδριώτες που θα ξεφυλλίσουν τις σελίδες της έκδοσης του κτηµατολογίου θα συναντήσουν εδώ τους οικισµούς, τα βαφτιστικά και τα οικογενειακά ονόµατα των παλαιότερων Ανδριωτών, καθώς η βασική δοµή του πληθυσµού και της εγκατοίκησης στο νησί είχε ήδη αποκρυσταλλωθεί στα χρόνια των Οθωµανών και δεν είχε αλλάξει µέχρι πολύ πρόσφατα. Επίσης, η ανάλυση των περιουσιών και των µεγεθών της οικονοµίας του νησιού στην δεδοµένη χρονική στιγµή, δηλαδή στα τέλη του 17ου αιώνα, αποκαλύπτει –σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις της µελέτης– το λησµονηµένο σήµερα αγροτικό παρελθόν της Άνδρου, που τότε ξανοιγόταν ακόµη δειλά στην ναυτιλία, κυρίως µέσω της εµπορευµατοποίησης του µεταξιού. Επιπλέον, η ανάλυση της κατανοµής των περιουσιών µε βάση το οθωµανικό κτηµατολόγιο µας δίνει την δυνατότητα να εντοπίσουµε την κοινωνική διαστρωµάτωση στην Άνδρο των πρώιµων νεότερων χρόνων, µεταξύ των αρχόντων της Χώρας και των αγροτικών πληθυσµών που καλλιεργούσαν την γη και έβοσκαν τα κοπάδια τους στις κοιλάδες και τις πλαγιές του νησιού.