Διαχρονικοί Νησιωτικοί Πολιτισμοί: Η περίπτωση της Θηρασίας

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ 1

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ: Χωροτακτική, οικιστική και κοινωνική οργάνωση κατά τους νεώτερους χρόνους

ΣΥΝΤΟΝΙΖΟΝ ΙΔΡΥΜΑ/ΤΜΗΜΑ (Φορέας Υλοποίησης): ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ 2

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ: Ιστορία και αρχαιολογία του νησιού: υλικά κατάλοιπα και γραπτές πηγές

ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ ΙΔΡΥΜΑ/ΤΜΗΜΑ/ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ, ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ 3

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ: Διαμόρφωση και εξέλιξη του τοπίου: αρχαιολογική έρευνα επιφανείας και γεωλογική-γεωμορφολογική μελέτη

ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ ΙΔΡΥΜΑ/ΤΜΗΜΑ/ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ: ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ, ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ 4

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ: Γεωφυσικές διασκοπήσεις για τον εντοπισμό αρχαιολογικών δομών σε επιλεγμένες θέσεις της νήσου Θηρασίας

ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ ΙΔΡΥΜΑ/ΤΜΗΜΑ/ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ: ΙΔΡΥΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΕΡΕΥΝΑΣ - ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ  Εργαστήριο Γεωφυσικής-Δορυφορικής Τηλεπισκόπησης και Αρχαιοπεριβάλλοντος

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Ονοματεπώνυμο: Καλλιρρόη Παλυβού

ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Αντικείμενο της έρευνας είναι η συνολική εικόνα του χώρου και των κοινωνικών ομάδων καθώς και του μεταβαλλόμενου τοπίου που αυτές διαμόρφωσαν στη Θηρασία, σε διαχρονική οπτική, από τα πρώτα σημεία της ανθρώπινης παρουσίας έως την πρόσφατη εποχή. Η Θηρασία είναι ένα εξαιρετικό πεδίο για μία τέτοιου είδους έρευνα γιατί διατηρείται εν πολλοίς αλώβητη από τη σύγχρονη άναρχη ανάπτυξη. Η αναγκαιότητα μιας τέτοιας μελέτης είναι επιτακτική λόγω της απουσίας μελετών σχετικών με την ιστορία του νησιού και της αλλοίωσης που θα επιφέρει η διαφαινόμενη ραγδαία ανάπτυξη. Η προτεινόμενη έρευνα θα συμβάλει στην κατανόηση της ιστορίας ολόκληρου του νησιωτικού συμπλέγματος και θα αποτελέσει αναγκαία προϋπόθεση για τον σχεδιασμό της στρατηγικής ανάπτυξης του νησιού. Οι μέθοδοι είναι πολλαπλές, από διάφορα επιστημονικά πεδία και συγκλίνουν στον ίδιο στόχο: την διεπιστημονική και διαχρονική προσέγγιση μίας μικρής νησιωτικής κοινωνίας. Ιδιαίτερα θα μελετηθεί η παραδοσιακή χωροτακτική οργάνωση, όπως είναι εγγεγραμμένη στο τοπίο και στην ανθρώπινη αντίληψη. Παράλληλα θα πραγματοποιηθεί αρχαιολογική και ιστορική μελέτη, δηλαδή αρχαιολογική έρευνα επιφανείας,  έρευνα των πηγών (αρχαιότητα, μεσαίωνας, νεότερη περίοδος) και διασκοπήσεις για τον εντοπισμό ανθρωπογενών καταλοίπων του υπεδάφους. Η έρευνα περιλαμβάνει καταγραφή και μελέτη των πρόσφατων ιστορικών μαρτυριών όπως η βιομηχανική εκμετάλλευση της θηραϊκής γής τον 19^ο αι.,  και οι τρόποι κατάληψης και εκμετάλλευσης του χώρου. Σημαντικός παράγοντας  είναι η μελέτη του «μακριού» γεωλογικού χρόνου και των εκρηξιακών επεισοδίων που συνδιαμόρφωσαν το τοπίο, τους φυσικούς πόρους και τις ανθρώπινες νοοτροπίες. Τέλος μέσω της κοινωνικής ανθρωπολογίας θα γίνει προσπάθεια κατανόησης των πολύπλοκων και αντιφατικών σχέσεων με τον ισχυρό γείτονα, την Θήρα. Βαρύνουσα σημασία θα δοθεί στην εκπαίδευση προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών στις τεχνικές της μελέτης του ιστορικού τοπίου, μέσα από την καταγραφή και ανάλυση του δομημένου και αδόμητου χώρου, την αρχαιολογική έρευνα επιφανείας και τις διασκοπήσεις, όπως και στη συμβολή της έρευνας για την ήπια και λελογισμένη ανάδειξη του νησιού. Το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα είναι μία διαχρονική χαρτογράφηση της ανθρώπινης παρουσίας στο νησί όπου θα αναδειχθούν οι επιλογές, οι δεσμεύσεις, οι αλλαγές, οι συνέχειες και οι ασυνέχειες.

Σελίδα του έργου:

therasiaproject.web.auth.gr