Η Δυτική Τέχνη στην Κρήτη

(2012-Σήμερα)

Εκδόθηκε το δίτομο συλλογικό έργο Η Γλυπτική στη Βενετική Κρήτη (1211-1669), Α΄ τόμος: Μελέτες, Β΄τόμος: Lapidarium, Επιμέλεια: Μαρία Βακονδίου, Όλγα Γκράτζιου, Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2021.

Η έκδοση αποτελεί συνεργασία του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών και της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών. Στον Α΄ τόμο, μετά από μιαν εισαγωγή για τους στόχους και το χρονολογικό εύρος της έρευνας, συγκεντρώνονται μελέτες οι οποίες παρουσιάζουν την κατάσταση των βενετικών μνημείων της Κρήτης και τις περιπέτειές τους μέχρι τη σύγχρονη εποχή, εξετάζουν μεγάλο αριθμό έργων γλυπτικής που σώζονται στην αρχική τους θέση και συζητούν την ανάπτυξη του επαγγέλματος του γλύπτη και την καλλιτεχνική και ιστορική σημασία της τέχνης του. Τον Β΄ τόμο καταλαμβάνει ο συστηματικός κατάλογος των έργων γλυπτικής που απόκεινται σε μουσεία και αρχαιολογικές συλλογές του νησιού. Στη συγγραφή εκτός από τις επιμελήτριες συνέβαλαν συνεργάτες από τις τέσσερις Εφορείες Αρχαιοτήτων της Κρήτης και από το ΙΜΣ.

Εκπονήθηκαν δύο διδακτορικές διατριβές στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, από τις συνεργάτιδες του προγράμματος:

• Σοφία Κατόπη, Η βενετική Λότζια του Χάνδακα: η ιστορία του μνημείου από την ανέγερσή του έως σήμερα, Ρέθυμνο 2016.  (Το βιβλίο της Δρ. Κατόπη, Η Βενετική Λότζια του Χάνδακα: Αρχιτεκτονική και Πολιτική Ιδεολογία, βρίσκεται υπό έκδοση από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)
• Μαρία Βακονδίου, Λιθοξόοι και γλύπτες στη Βενετική Κρήτη, Ρέθυμνο 2017

 

Η έρευνα για τα μνημεία της βενετικής περιόδου επεκτάθηκε στην πρόσληψη και διαχείριση τους κατά τον 19ο και 20ο αιώνα. Στο ΙΜΣ φιλοξενήθηκε το ερευνητικό έργο της Σοφίας Κατόπη «Ο ρόλος των Μεγάλων Δυνάμεων στις τύχες των βενετικών μνημείων στην Κρήτη κατά το πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα», που χρηματοδοτήθηκε από το Κέντρο Έρευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες (ΚΕΑΕ) για το έτος 2021. Στα πλαίσια αυτού του προγράμματος πραγματοποιήθηκε η ημερίδα «Ευρωπαϊκές Κληρονομιές και Αποικιακές Ευαισθησίες στην Ανατολική Μεσόγειο: Οι Μεγάλες Δυνάμεις και οι τύχες των ‘δυτικών’ μνημείων της Κρήτης, της Κύπρου και της Ρόδου στις αρχές του 20ού αιώνα».

• Μαρία Βακονδίου, Όλγα Γκράτζιου (επιμ.), Η Γλυπτική στη Βενετική Κρήτη (1211-1669), Α΄τόμος: Μελέτες, Β΄τόμος: Lapidarium, Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2021
• Σοφία Κατόπη, «“Stylistic anachronism”, “provincial delay” and eclecticism in the periphery of Venice: Thoughts about an urbanization project in Venetian Crete», Revista de História da Arte, Life Outside the Canon - Hommage to Foteini Vlachou (1975-2017), 9, 2021, σελ. 34-47.
• Σοφία Κατόπη, «Σκέψεις σχετικά με τις κρητικές επαύλεις της εποχής της βενετικής κυριαρχίας», Πεπραγμένα ΙΑ΄ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου (Ρέθυμνο 21-27 Οκτωβρίου 2011), τόμος Β2, Ρέθυμνο: Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνης, 2021, σελ. 193-205.