Screening Souls, Building Nations. Macedonia(s) as a Laboratory for Balkan-wide Authoritarianism
2023-2028
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Τάσος Κωστόπουλος
Φορέας Χρηματοδότησης: Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (Starting Grant 2022, Grant Agreement 101077076)
Ημερομηνία Έναρξης: 1 Μαρτίου 2023, Ημερομηνία Λήξης: 29 Φεβρουαρίου 2028
Συνολικός Προϋπολογισμός: € 1,467,800
Θεσμός Φιλοξενίας: ΙΜΣ-ΙΤΕ
Το πρόγραμμα “MACAUTH: Screening Souls, Building Nations. Macedonia(s) as a Laboratory for Balkan-wide Authoritarianism” αποσκοπεί στη διερεύνηση μιας παραγνωρισμένης πτυχής του Μακεδονικού Ζητήματος στη διάρκεια του 19ου και του μεγαλύτερου μέρους του 20ου αιώνα: τη λειτουργία του Μακεδονικού ως καταλύτη και πειραματικού εργαστηρίου για την ανάδυση, ανάπτυξη κι εμπέδωση αυταρχικών κρατικών πολιτικών σε πανεθνική κλίμακα σε όλα τα εμπλεκόμενα βαλκανικά κράτη. Με άλλα λόγια, θα μελετήσει πώς τα εργαλεία που επιστρατεύθηκαν από τα αντίπαλα εθνικά κράτη της περιοχής για την εγχάραξη εθνικής ταυτότητας και την απόσπασης της αντίστοιχης νομιμοφροσύνης από τους πληθυσμούς της ύστερης Οθωμανικής Μακεδονίας, όπου το έθνος γινόταν ευρύτατα και κατεξοχήν αντιληπτό ως πολιτικό κόμμα, μετατράπηκαν στη συνέχεια σε μεθόδους γενικευμένου κοινωνικού και πολιτικού ελέγχου που εφαρμόστηκαν για το σύνολο του πληθυσμού κάθε χώρας. Σ’ αυτό το πλαίσιο, η ερευνητική ομάδα του MACAUTH θα εξετάσει τη μεταφορά ποικίλων διοικητικών πρακτικών επιτήρησης, ελέγχου, πολιτικής κατήχησης και κρατικά υποκινούμενης βίας, καθώς και της ιδεολογικής νομιμοποίησής τους στο όνομα εθνικών στόχων και αναγκών, από το αρχικό πεδίο εφαρμογής τους (στην Οθωμανική και μεταοθωμανική Μακεδονία) στην κεντρική πολιτική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Σερβίας / Γιουγκοσλαβίας και στις αντίστοιχες κοινότητες της Διασποράς. Θα μελετηθούν επίσης οι επιπτώσεις αυτής της παρακαταθήκης στην πολιτικοκοινωνική εξέλιξη της Ρουμανίας, της Αλβανίας, της ύστερης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της σύγχρονης Τουρκίας.
Η ερευνητική ομάδα του MACAUTH έχει συγκροτηθεί από ιστορικούς όλων των χωρών που ενεπλάκησαν στο Μακεδονικό ζήτημα. Αποτελείται από τον Τάσο Κωστόπουλο (ΙΜΣ-ΙΤΕ), ως επιστημονικό υπεύθυνο, και τους Τσαβντάρ Μαρίνοφ (ΙΜΣ-ΙΤΕ και Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών), Αλεξάντερ Βεζένκοφ (ΙΜΣ-ΙΤΕ και Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών), Πέταρ Τόντοροφ (Ινστιτούτο Εθνικής Ιστορίας της Βόρειας Μακεδονίας), Ντμίταρ Τάσιτς (ΙΜΣ-ΙΤΕ και Ινστιτούτο Πρόσφατης Ιστορίας της Σερβίας), Ραούλ Καρστότσα (Πανεπιστήμιο Maynooth), Γιάννη Παπαδόπουλο (ΙΜΣ-ΙΤΕ), Λάμπρο Μπαλτσιώτη (Πάντειο Πανεπιστήμιο), Ηλία Σκουλίδα (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων) και Νίκο Σιγάλα (EHESS), καθώς και δυο υποψήφιους διδάκτορες με επιβλέποντες τη Λίνα Βεντούρα (Πάντειο Πανεπιστήμιο) και τον Παρασκευά Ματάλα (Πανεπιστήμιο Κρήτης).
Το ερευνητικό πρόγραμμα MACAUTH στεγάζεται στο ΙΜΣ-ΙΤΕ (Ρέθυμνο). Ως συνεργαζόμενοι ερευνητικοί φορείς μετέχουν επίσης το Ινστιτούτο Εθνικής Ιστορίας της Βόρειας Μακεδονίας και το Πανεπιστήμιο Maynooth της Ιρλανδίας.