Πώς η μεσαία τάξη στέγασε τον εαυτό της στην Ανατολική Μεσόγειο
2024-2029
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Κωνσταντίνα Κάλφα
Φορέας Χρηματοδότησης: Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (Starting Grant 2024, Grant Agreement 101164009)
Ημερομηνία Έναρξης: 1 Δεκεμβρίου 2024, Ημερομηνία Λήξης: 30 Νοεμβρίου 2029
Συνολικός Προϋπολογισμός: € 1,499,913
Θεσμός Φιλοξενίας: ΙΜΣ-ΙΤΕ
Το έργο είναι μια μελέτη της υλικής κουλτούρας της τάξης, της οικογένειας, του φύλου και της πολιτικής στην Ανατολική Μεσόγειο και πέρα από αυτήν. Καθώς η ζωή σε διαμερίσματα καταλαμβάνει κυρίαρχη θέση στις σημερινές παγκόσμιες μητροπόλεις, το έργο αξιοποιεί την αυξανόμενη σχετική επιστημονική έρευνα, ως τώρα ανεξερεύνητα αρχεία, νέα εργαλεία και μεθόδους προφορικής ιστορίας για να καταγράψει και να αναλύσει τις ομοιότητες μεταξύ των πολυώροφων πολυκατοικιών που μετάλλαξαν πλήρως τέσσερις σημαντικές πόλεις της περιοχής μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο: την Αθήνα, την Άγκυρα, το Τελ Αβίβ και το Κάιρο.
Το MCH-EsMed θα μελετήσει αυτά τα δομημένα περιβάλλοντα λιγότερο ως λαϊκές μορφές έκφρασης (ως προϊόντα συμφωνιών αντιπραγματισμού και της ντόπιας τεχνογνωσίας) και περισσότερο ως απτά τεκμήρια για την ανάλυση των ραγδαίων κοινωνικοπολιτικών μετασχηματισμών στο περιθώριο της Ευρώπης κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Βασική υπόθεση αυτής της έρευνας είναι ότι η στέγαση σε κτίρια διαμερισμάτων στην περιοχή αντικατόπτριζε τόσο τη μεταπολεμική παγκόσμια υπόσχεση όσο και τις τοπικές φιλοδοξίες για βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και επίτευξη του μεσοαστικού στάτους, επηρεασμένη, καθώς ήταν, από τις μεταπολεμικές πολιτικές για εκσυγχρονισμό και οικονομική ανάπτυξη, τις διάφορες πολιτικές κρίσεις και συγκρούσεις και τις μεταναστευτικές ροές.
Από αυτήν τη σκοπιά, το έργο ανιχνεύει διαδρομές που υπερβαίνουν κατά πολύ την αντίληψη της περιοχής ως συνδεδεμένης πολιτισμικά —με την Οθωμανική Αυτοκρατορία συχνά να αναγνωρίζεται ως ο κοινός παρανομαστής— συγκρίνοντας πολλαπλές φυσικές και αντιληπτές κλίμακες δεδομένων και τοπικοτήτων, από τις διεθνείς ροές αμερικανικής και ευρωπαϊκής τεχνογνωσίας έως το ίδιο το διαμέρισμα και τις εμπειρίες ζωής που συνδέονται με αυτό.Εμπλέκοντας μια μεγάλη ομάδα ερευνητών, το έργο θα παραγάγει νέες γνώσεις σχετικά με: τις εξωτερικές και τοπικές συζητήσεις και πολιτικές για την κατοικία και την ανάπτυξη στην περιοχή, την εξάπλωση και τους κύριους παραγωγούς αυτών των πολυκατοικιών (με χρήση εργαλείων GIS και ML), τις ταυτότητες, τους ρόλους και τις εμπειρίες της οικιακότητας, καθώς και τη μικροϊστορία επιλεγμένων κτιριακών τύπων, συμβάλλοντας στην κριτική κατανόηση της στέγασης ως σημαντικού ιστορικού παράγοντα της τρέχουσας εκρηκτικής πραγματικότητας στην περιοχή.
Cover photo credits: Christos Georgios Kritikos