Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών

ΜΕΤΟΠΟ (ΠΕ5)

ΕΠΑνΕΚ
Το έργο υλοποιήθηκε στα πλαίσια της «Δράσης Στρατηγικής Ανάπτυξης Ερευνητικών και Τεχνολογικών Φορέων» και χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης).

Μετασχηματίζοντας το αγροτικό και πολιτικό τοπίο: Η εφαρμογή της αγροτικής μεταρρύθμισης στη Θεσσαλία και τη Μακεδονία (α΄ μισό 20ού αιώνα)

Επιστημονικός υπεύθυνος: Σωκράτης Πετμεζάς

Το πρόγραμμα στηρίζεται στην εκμετάλλευση αρχειακού υλικού (Αρχεία Υπουργείου Γεωργίας, ΑΤΕ, κλπ.) που μόλις πρόσφατα παραδόθηκε στην διάθεση της επιστημονικής κοινότητας. Το υλικό αυτό επιτρέπει μια έρευνα σε βάθος σχετικά με την υλοποίηση της αγροτικής μεταρρύθμισης και τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις της.

Υπόθεση προς τεκμηρίωση

Η Αγροτική Μεταρρύθμιση συνδυάστηκε με την βαθύτατη μεταβολή του αγροτικού τοπίου είτε άμεσα (μετατόπιση ή δραματική αναβάθμιση του οικισμένου και καλλιεργημένου χώρου, μετασχηματισμοί των αγροτικών συστημάτων) είτε έμμεσα (οδικά, αποστραγγιστικά και αντιπλημμυρικά έργα, κλπ) αλλά -όλο και περισσότερο και του πολιτικού και κοινωνικού τοπίου. Οι νέες ιεραρχίες του χώρου και της αγροτικής (και όχι μόνο) οικονομίας συνδυάσθηκαν με ριζική αναμόρφωση των κοινωνικών και πολιτικών ιεραρχιών. Τον γαιοκτήμονα και τους επιστάτες του, την παραδοσιακή πολιτική ελίτ, συμπλήρωσαν -όταν δεν υποκατέστησαν- οι δικηγόροι που ενεπλάκησαν με την απαλλοτρίωση και εκπροσώπησαν τους συνεταιρισμούς των δικαιούχων και κληρούχων, οι γεωπόνοι, οι πρωτοδίκες, τα στελέχη των συνεταιρισμών αλλά και της τοπικών Τραπεζικών καταστημάτων (ΕΤΕ, ΑΤΕ). Όλοι αυτοί διαμορφώνουν άλλες μορφές και συμπεριφορές στην πολιτική εκπροσώπηση ή διαμεσολάβηση των αγροτικών (και γενικότερα των επαρχιακών) πληθυσμών. Το τοπικό/επαρχιακό πολιτικό «παίγνιο» υποτάχθηκε σε νέους όρους, και ενδύθηκε (όπως και το νέο πολιτικό προσωπικό) άλλες φόρμες παρουσίασης του εαυτού : το πολιτικό τοπίο αναμοχλεύτηκε και αναμόρφωσε το τρόπο πολιτικής εκπροσώπησης.

Επιστημονικός υπεύθυνος: Σωκράτης Πετμεζάς
Ερευνητική ομάδα: Δημήτριος Αγγελής Δημάκης, Γεώργιος Γάσιας, Ευάγγελος-Παναγιώτης Δρουγούτης, Ανδρέας Ροζάκης

Ερευνητική Ομάδα

Σωκράτης Πετμεζάς

Σωκράτης Πετμεζάς

Καθηγητής Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας Νεοτέρων Χρόνων
Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Curriculum vitae
Γιώργος Γάσιας

Γιώργος Γάσιας

Μεταδιδάκτορας ερευνητής
Curriculum vitae
Άγγελος Δρουγούτης

Άγγελος Δρουγούτης

Υπότροφος Ναυτιλιακής Ιστορίας
Curriculum vitae