Την εποχή της κρίσης: οχυρωμένοι τόποι στην Κρήτη (4ος- 9ος αι. μ.Χ.)
2017-2021
Αναλυτική βιβλιογραφία 0.3MB, PDF
Ψηφιακή βάση δεδομένων με Web-GIS
https://www.ims.forth.gr/uploads/docs/METOPO/fortifications/index.php Opens in new window
Δημοσιεύσεις
Tsigonaki, C. (2019). Crete, A Border at the Sea: Defensive Works and Landscape–Mindscape Changes, (Seventh–Eighth Centuries A.D.). In M. Á. C. Ontiveros & C. M. Florit (Eds.), Change and Resilience: The Occupation of Mediterranean Islands in Late Antiquity (Joukowsky Institute Publication Vol. 9, pp. 163–192). Oxbow Books. https://doi.org/10.2307/j.ctvjsf3rt.14
Επιστημονική υπεύθυνη: Χριστίνα Τσιγωνάκη
Στόχοι/ Επιδιωκόμενα αποτελέσματα:
- Το πρόγραμμα έχει στόχο τον εντοπισμό και τη μελέτη οχυρωματικών έργων της πρωτοβυζαντινής περιόδου στην Κρήτη (4ος- 9ος αι. μ.Χ.), προκειμένου να κατανοηθούν οι ριζικές αλλαγές που συντελούνται αυτή την εποχή στο αστικό τοπίο του νησιού.
- Η έρευνα που προηγήθηκε στα πλαίσια του προγράμματος DynByzCrete (Αριστεία ΙΙ) έφερε στο φως εντελώς άγνωστα οχυρωματικά έργα της περιόδου. Εξάλλου, ανέδειξε τα βασικά μεθοδολογικά προβλήματα που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν, όπως αυτά της τεκμηρίωσης και της χρονολόγησης των οχυρώσεων, αλλά και ευρύτερα ιστορικά ζητήματα που θα πρέπει να απαντηθούν: ποια είναι τα χαρακτηριστικά των πόλεων και οικισμών που επιλέγονται να οχυρωθούν και ποια η σχέση των οχυρωμένων οικισμών με την ύπαιθρο; Ποιος ο ρόλος της οχύρωσης στη διάκριση κοινωνικών ομάδων και εξουσιών μέσα στην πόλη; Ποιος είναι ο ρόλος του στρατού και της κεντρικής διοίκησης στην κατασκευή αυτών των έργων;
Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί με βάση τους τέσσερις παρακάτω άξονες:
- Βιβλιογραφική έρευνα προκειμένου να ενταχθούν οι οχυρωμένοι οικισμοί της Κρήτης στο ευρύτερο μεσογειακό πλαίσιο.
- Αποδελτίωση γραπτών πηγών στα ελληνικά, λατινικά και αραβικά ώστε να μελετήσουμε το φαινόμενο της οχύρωσης των οικισμών μέσα από το πρίσμα όλων των εμπλεκομένων δυνάμεων.
- Επιτόπια έρευνα προκειμένου να εντοπιστούν και τεκμηριωθούν οχυρωματικά έργα της πρωτοβυζαντινής περιόδου. Ιδιαίτερη περίπτωση μελέτης θα αποτελέσει ο οχυρωμένος οικισμός στην Οξά Ελούντας. Τα αρχαιολογικά δεδομένα θα ενταχθούν σε μια πλατφόρμα Γεωγραφικών Συστήματων Πληροφοριών (GIS), η οποία θα λάβει υπόψη όλα τα τοπογραφικά κριτήρια που σχετίζονται με την οργάνωση του δομημένου χώρου. Οι χωρικές αναλύσεις θα διεξαχθούν μέσω του συνδυασμού δορυφορικών εικόνων, αεροφωτογραφιών και την επεξεργασία ψηφιακών μοντέλων εδάφους.
- Δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας με ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια/ημερίδες/εργαστήρια μελέτης.
Επιστημονική υπεύθυνη: Χριστίνα Τσιγωνάκη
Ερευνητική ομάδα: Κωνσταντίνος Ρούσσος, Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος, Gianluca Cantoro, Αγγελική Αλυγιζάκη, Ιωσήφ Ψαρουδάκης
Ερευνητική Ομάδα
