Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών

Ερευνητικά Έργα

Η Δυτική Τέχνη στην Κρήτη

Η Δυτική Τέχνη στην Κρήτη

Αντικείμενο του προγράμματος είναι η μελέτη της τέχνης στην Κρήτη κατά την εποχή της βενετικής κυριαρχίας (13ος-17ος  αιώνας).

Πηγές Νεοελληνικού θεάτρου

Πηγές της Ιστορίας του Νεοελληνικού θεάτρου

Βασικός στόχος του ερευνητικού προγράμματος αποτελεί η δημιουργία μιας εθνικής βάσης δεδομένων στην οποία θα συγκεντρώνονται όλες οι διαθέσιμες πηγές για την μελέτη του Νεοελληνικού Θεάτρου. Στο Πρόγραμμα Πηγές της Ιστορίας του Νεοελληνικού Θεάτρου, που αποτελεί τον βασικό πυλώνα του Τομέα Θεατρολογίας, έχουν συγκεντρωθεί μέχρι σήμερα ένα πλήθος τεκμηρίων της δραστηριότητας των θιάσων στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου. Σκοπός του Προγράμματος είναι η προώθηση και ανάδειξη της θεατρολογικής έρευνας και των προϊόντων του πολιτισμού. Κύριο μέλημα του Προγράμματος, από τον πρώτο χρόνο ίδρυσής του, αποτελεί η εξοικείωση νέων επιστημόνων με την έρευνα της ιστορίας του νεοελληνικού θεάτρου και του πολιτισμού, μέσα από την εμπειρική ερευνητική εκπαίδευση και επαφή με το αρχειακό υλικό.

AEGREGIS

Η αγροτική οικονομία της Κρήτης στους πρώιμους νεώτερους χρόνους: προσέγγιση μέσω G.I.S

Το πρόγραμμα στοχεύει στη μελέτη της αγροτικής οικονομίας της οθωμανικής Κρήτης μέσα από το πρίσμα της συνδυαστικής προσέγγισης αδημοσίευτων οθωμανικών αρχειακών τεκμηρίων σε συσχέτιση με τις δυνατότητες των εφαρμογών που προσφέρουν νέες τεχνολογίες, όπως είναι τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (G.I.S).

ARCHERS

Προώθηση του Ανθρώπινου Κεφαλαίου των Νέων Ερευνητών στις τεχνολογίες αιχμής για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και την αντιμετώπιση των κοινωνικών προκλήσεων, Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Επιστημονικός Υπεύθυνος Χρήστος Χατζηιωσήφ

Ερευνητική ομάδα
Μεταδιδακτορικοί ερευνητές
Ελένη Κυραμαργιού
Υποψήφιοι Διδάκτορες
Γιώργος Γάσσιας
Θανάσης Νασιάρας
Δήμητρα Καρδακάρη

Φορέας Χρηματοδότησης  Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος 

Η Τεχνοκριτική στην Ελλάδα

Η Τεχνοκριτική στην Ελλάδα

Το ερευνητικό πρόγραμμα έχει ως στόχο την όσο το δυνατόν πληρέστερη συγκέντρωση σε βάση δεδομένων της αρθρογραφίας των σημαντικότερων Ελλήνων τεχνοκριτών του 20ου αιώνα. Αποσκοπεί στη δημιουργία ενός αρχείου που θα παρέχει στον μελετητή, μέσα από ένα πολλαπλό και ευέλικτο σύστημα αναζήτησης, όχι μόνον μια βιβλιογραφικού τύπου καταγραφή του υλικού, αλλά και τα ίδια τα τεχνοκριτικά κείμενα-σε μορφή ψηφιοποιημένης αναπαραγωγής-ώστε να είναι άμεσα δυνατή η ανάγνωσή τους, καθώς και ένα αρχείο όλων των αναπαραγωγών έργων τέχνης-επίσης σε ψηφιοποιημένη μορφή-που είχαν δημοσιευτεί μαζί τους.

Η Αναβίωση του αρχαίου δράματος στη νεότερη Ελλάδα

Η Αναβίωση του αρχαίου δράματος στη νεότερη Ελλάδα

Η μελέτη του φαινομένου της αναβίωσης του αρχαίου δράματος στη νεότερη Ελλάδα διεξάγεται από το πρόγραμμα της Ιστορίας του Νεοελληνικού θεάτρου στο πλαίσιο ενός ευρύτερου προγράμματος μελέτης του Αρχαίου θεάτρου . Προϊόν του προγράμματος αποτελεί η διαμόρφωση ενός ηλεκτρονικού αρχείου παραστάσεων αρχαίου δράματος στους νεότερους χρόνους, που καλύπτει το χρονικό διάστημα από το 1817 μέχρι τις μέρες μας.

Πρόγραμμα Αρχαίου Θεάτρου

Πρόγραμμα Ηλεκτρονικής Τεκμηρίωσης του Αρχαίου Θεάτρου

Το πρόγραμμα αρχαίου θεάτρου του ΙΜΣ έχει ως στόχο να συγκεντρώσει σε μιαν ηλεκτρονική βάση δεδομένων κάθε δυνατή πληροφορία για το αρχαίο δράμα ως θεατρική πρακτική και πολιτιστική δραστηριότητα μέσα στα ευρύτερα γεωγραφικά όρια του ελληνόφωνου κόσμου (αν και οι επικαλύψεις του ελληνικού με το ρωμαϊκό θέατρο είναι πολύ μεγάλες από την ύστερη ελληνιστική περίοδο κι έπειτα).

Θ.ΙΣ.Β.Υ.

Η βιογραφία ως πηγή της θεατρικής ιστορίας: βιογραφίες ελλήνων και ξένων ηθοποιών στον ελληνικό και παροικιακό περιοδικό Τύπο από το 19ο αιώνα ώς τη Μικρασιατική Καταστροφή. Συμβολή στην ιστορία της υποκριτικής

Το ερευνητικό πρόγραμμα αφορά τον εντοπισμό, τη συλλογή και την επεξεργασία των βιογραφικών πληροφοριών και των εικονογραφικών πορτρέτων των Ελλήνων και ξένων ηθοποιών σε περιοδικά, εφημερίδες ή ημερολόγια που εκδίδονταν σε πόλεις της Ελλάδας (Αθήνα, Σύρος, Μυτιλήνη, Πάτρα, κ.ά.) αλλά και σε πόλεις όπου υπήρχαν ελληνικές κοινότητες (Κάιρο, Αλεξάνδρεια, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Φιλιππούπολη κ.ά.). Στόχος είναι η χρονολογική ταξινόμηση, η δημιουργία καταλόγων των βιογραφούμενων προσώπων, αλλά και στατιστικών πινάκων, όπου θα καταγράφεται η συχνότητα εμφάνισης των Ελλήνων και ξένων ηθοποιών. Θα ακολουθήσει η εισαγωγή των στοιχείων σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων, η διάχυση των αποτελεσμάτων της έρευνας στο διαδίκτυο, καθώς και η έκδοση  ανθολογίου, η παραγωγή, παρουσίαση και δημοσίευση σχετικών άρθρων σε επιστημονικά περιοδικά και συνέδρια.

Καταγραφή και διάσωση των μουσουλμανικών επιτύμβιων στηλών της Κρήτης

Καταγραφή και διάσωση των μουσουλμανικών επιτύμβιων στηλών της Κρήτης

Αρχικός στόχος του προγράμματος ήταν να καταγραφούν και να μελετηθούν οι επιτύμβιες στήλες του μουσουλμανικού πληθυσμού του οθωμανικού Ρεθύμνου. Με το πέρασμα του χρόνου η μελέτη των μουσουλμανικών επιτύμβιων στηλών της οθωμανικής περιόδου επεκτάθηκε σε όλη την Κρήτη.

ARCHERS

Ένα λιμάνι σε μετάβαση. Ο εκσυγχρονισμός των υποδομών του λιμανιού της Θεσσαλονίκης στις αρχές του 20ου αιώνα

Η ιστορία των λιμανιών αποτελεί ένα ραγδαίως αναπτυσσόμενο πεδίο έρευνας που έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον πολλών ερευνητών τα τελευταία χρόνια. Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης αποτελεί ένα απαιτητικό και συνάμα αρκετά γόνιμο πεδίο έρευνας. Η λιμενική δραστηριότητα επηρέασε με ουσιαστικό τρόπο την κοινωνική, την οικονομική αλλά και τη χωρική εξέλιξη της Θεσσαλονίκης ανά τους αιώνες. Στις αρχές του 20ου αιώνα η πόλη είχε καταστεί σε ένα από τα σπουδαιότερα εμπορικά λιμάνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και μετέπειτα του ελληνικού κράτους. Σκοπός της έρευνάς μας είναι να μελετήσουμε τον υλικοτεχνικό εκσυγχρονισμό του λιμανιού κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Η αναδιαμόρφωση του λιμανιού κατά στις αρχές του 20ου αιώνα μεταμόρφωσε την εικόνα και τη δομή του, οργάνωσε διαφορετικά τον χώρο του, αύξησε την αποδοτικότητά του, βελτιστοποίησε την μεταφορική του δυναμική, εμπέδωσε ένα νέο καταμερισμό της εργασίας, ενώ μεταμόρφωσε ένα μεγάλο τμήμα του φυσικού περιβάλλοντος της πόλης. Έτσι, υπό μία έννοια η μελέτη της αναβάθμισης των υποδομών του λιμανιού έχοντας ως βασικό, άλλα όχι μοναδικό, πεδίο έρευνας το Ιστορικό Αρχείο Λιμένος Θεσσαλονίκης, αποτελεί μια προσπάθεια να διαπιστώσουμε την αλληλεπίδραση μεταξύ τεχνολογικής εξέλιξης, οικονομικής ανάπτυξης και φυσικού περιβάλλοντος. Τέλος, σκοπός μας είναι να συμβάλουμε στην καλύτερη γνώση της ιστορίας της πόλης της Θεσσαλονίκης.

MedSTACH

Κέντρο Ανατολικής Μεσογείου για την Αρχαιολογία και την Πολιτιστική Κληρονομιά - MedSTACH

Το έργο MedSTACH αποσκοπεί στην εδραίωση της Κύπρου ως κόμβο αριστείας για την αρχαιολογία και την πολιτιστική κληρονομιά στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, αξιοποιώντας τη διεπιστημονική έρευνα και την τεχνολογική καινοτομία. Για το σκοπό αυτό, Κυπριακά δημόσια ακαδημαϊκά ιδρύματα και εθνικοί φορείς χάραξης πολιτικής συμπράττουν μαζί με κορυφαία διεθνώς ερευνητικά/ακαδημαϊκά ιδρύματα ώστε να θέσουν τις βάσεις για τη δημιουργία του Κέντρου Αριστείας Eastern Mediterranean Science and Technology Centre for Archaeology and Cultural Heritage (ακρώνυμο MedSTACH).

ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΙΙ

ΠΟΛΙτισμός ΤΕχνολογΙΑ: Νέες Τεχνολογίες στην Έρευνα, Μελέτη, Τεκμηρίωση και Πρόσβαση στην Πληροφορία Αντικειμένων Πολιτισμικής Κληρονομιάς και Μνημείων II

Η πράξη ΠΟΛΙΤΕΙΑ-ΙΙ αποτελεί συνέχεια της πράξης ΠΟΛΙΤΕΙΑ (ΜΙΣ 448300) η οποία υλοποιήθηκε και ολοκληρώθηκε στο πλαίσιο της δράσης ΚΡΗΠΙΣ, ΕΣΠΑ 2007-2013, κατά την περίοδο 01/07/2012 – 31/12/2015. Κεντρικό αντικείμενο της πράξης αποτελεί η διεξαγωγή έρευνας για την ανάπτυξη σύγχρονων/καινοτόμων μεθόδων, τεχνικών, υλικών και εργαλείων με εφαρμογές στην ανάλυση/διάγνωση, τεκμηρίωση, μελέτη, προστασία και ανάδειξη αρχαιολογικών/ιστορικών αντικειμένων, έργων τέχνης, μνημείων και αρχαιολογικών χώρων.

STORM

Διασφάλιση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Τεχνική και Οργανωτική Διαχείριση Πόρων

Το έργο STORM σχεδιάζει να παρουσιάσει μία ολοκληρωμένη πλατφόρμα που θα παρέχει εργαλεία και υπηρεσίες, τόσο σε μακρο-κλίμακα για την παρουσίαση μιας ολοκληρωμένης πρότασης διαχείρισης των μνημείων, όσο και σε μικρο-κλίμακα για τη βελτίωση συγκεκριμένων διαδικασιών προστασίας και πρόληψης κινδύνων.

Κοινωνικές παράμετροι και επιπτώσεις του φαινομένου της ασθένειας: μια ιστορική προσέγγιση

Κοινωνικές παράμετροι και επιπτώσεις του φαινομένου της ασθένειας: μια ιστορική προσέγγιση

Στόχος του έργου ήταν η συγκέντρωση ιστορικών πληροφοριών σχετικών με το φαινόμενο της ασθένειας στην Κρήτη κατά την οθωμανική περίοδο, η οργάνωση αυτών των ιστορικών μαρτυριών σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων προσβάσιμη στην ακαδημαϊκή κοινότητα και το ευρύτερο κοινό, καθώς και η ιστορική επεξεργασία των παραπάνω πηγών. Το πρόγραμμα εκτελέστηκε στο πλαίσιο της Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας και του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας στο πλαίσιο της Συμφωνίας Συμβιβασμού μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της εταιρείας Siemens.

Ancient City

Ancient City - Εφαρμογή Καινοτόμων Τεχνολογιών Γεωπληροφορικής για τη Μελέτη της Αστικοποίησης στην Αρχαία Ελλάδα

To πρόγραμμα AncientCity προσπαθεί να βρει νέους ορίζοντες για την μελέτη της αστικοποίησης στην Αρχαια Ελλάδα μέσω της συνδυαστικής εφαρμογής δορυφορικών και επίγειων μεθόδων τηλεπισκόπισης και χωρικών αναλύσεων με συστήματα γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών με στόχο την κατανόηση και ανακατασκευή της πολύπλοκης ιστορίας και ανάπτυξης των αρχαιοελληνικών αστικών κέντρων.

DynByzCrete

Ανασυνθέτοντας τη δυναμική των πρωτοβυζαντινών οικισμών της Κρήτης: παλαιά προβλήματα - νέες ερμηνείες μέσω μιας διεπιστημονικής προσέγγισης

Mέσω μιας διεπιστημονικής μεθόδου, που συνδυάζει την προσεκτική ανάγνωση των ιστορικών και των αρχαιολογικών μαρτυρίων με τη χωρική ανάλυση που προσφέρει η εφαρμογή των νέων τεχνολογιών στην αρχαιολογική έρευνα, το ερευνητικό πρόγραμμα διερευνά τις εξελίξεις των οικισμών της Κρήτης κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο (4ος αιώνας – πρώιμος 9ος αιώνας). Στόχος είναι η ανασύνθεση του δικτύου των κρητικών πόλεων και οικισμών, καθώς και η κατανόηση των διαφορετικών τύπων οικισμών και η αλληλοεξάρτησή τους από χαρακτηριστικά της μικρο-γεωγραφίας τους. Ένα βασικό ερώτημα είναι γιατί ορισμένοι οικισμοί επέζησαν της κρίσης του 7ου-8ου αιώνα,  ενώ άλλοι εξαφανίστηκαν για πάντα.