Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών

Τομέας Αρχαίου και Βυζαντινού Κόσμου

Η μελέτη του αρχαίου και του μεσαιωνικού κόσμου στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών χρονολογείται ήδη από την ίδρυσή του, με την πρωτοποριακή έρευνα του Γρηγόρη Σηφάκη στην κλασική φιλολογία που διεξήχθη τη δεκαετία του 1980. Βασιζόμενο σε αυτή την κληρονομιά και συμπληρώνοντας τα ερευνητικά πλεονεκτήματά του σε τομείς όπως η Οθωμανική ιστορία, η Μεσογειακή ιστορία και η ιστορία των πόλεων, το ΙΜΣ αποφάσισε να ενισχύσει τη μελέτη της αρχαιότητας και του Βυζαντίου προσκαλώντας συνεργαζόμενα μέλη ΔΕΠ και μεταδιδακτορικούς ερευνητές να διεξάγουν τα ερευνητικά τους προγράμματα μέσω του ΙΜΣ. Ως αποτέλεσμα αυτής της πρωτοβουλίας, ιδρύθηκε το 2019 ο Τομέας Αρχαίου και Βυζαντινού Κόσμου. Παρά την πρόσφατη ίδρυσή του, ο Τομέας έχει αναπτυχθεί δραματικά και καλύπτει επί του παρόντος πέντε βασικά ερευνητικά πεδία: αρχαία ιστορία, κλασική φιλολογία, αρχαία φιλοσοφία, προϊστορική αρχαιολογία και βυζαντινή αρχαιολογία. Κατά τη σύντομη ιστορία του, ο Τομέας έχει ήδη προσελκύσει τέσσερα χρηματοδοτούμενα ερευνητικά έργα και μια διεθνή ερευνητική συνεργασία:

Επιπλέον, ο Τομέας έχει διοργανώσει δύο διεθνή συνέδρια και πολλαπλά εργαστήρια και άλλες δραστηριότητες. Ο Τομέας επίσης περιλαμβάνει την ερευνητική ομάδα Νεολιθικές Συναντήσεις, οι συναντήσεις της οποίας έχουν ως στόχο την προώθηση του διαλόγου και της συνεργασίας μεταξύ των ερευνητών που ασχολούνται με την μελέτη της Νεολιθικής περιόδου στην Ελλάδα.

  • Τα μέλη του Τομέα έχουν κοινό ενδιαφέρον για την ανανέωση των αντίστοιχων πεδίων τους μέσω της αναζήτησης καινοτόμων θεωρητικών και μεθοδολογικών προσεγγίσεων και την επιδίωξη της διεπιστημονικότητας. Οι ερευνητικές δραστηριότητες του Τομέα έχουν συμπεριλάβει τη χρήση καινοτόμων εννοιολογικών εργαλείων, όπως η θεωρία των κοινωνικών δικτύων και η εφαρμογή της στις αρχαίες και μεσαιωνικές σπουδές, η διεπιστημονική συνεργασία μεταξύ της κλασικής φιλολογίας, των σύγχρονων σπουδών ηγεσίας, της πολιτικής θεωρίας και των ψηφιακών ανθρωπιστικών επιστημών, και η σύνδεση μεταξύ των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών, της μεσαιωνικής αγροτικής αρχαιολογίας και της βυζαντινής ιστορίας. Αυτό ενισχύεται περαιτέρω μέσω της στενής συνεργασίας με άλλα εργαστήρια και κέντρα του ΙΜΣ, όπως το Εργαστήριο Γεωφυσικής-Δορυφορικής Τηλεπισκόπησης και Αρχαιο-Περιβάλλοντος και το Κέντρο Ναυτιλιακής Ιστορίας.
  • Επιπρόσθετα, ο Τομέας στοχεύει στην προώθηση της έρευνας του αρχαίου και βυζαντινού κόσμου εστιάζοντας σε θέματα που έχουν παραμεληθεί στην έρευνα του ελληνικού ακαδημαϊκού κόσμου, ενισχύοντας παράλληλα τη διεθνή συνεργασία του ΙΜΣ με υφιστάμενα ξένα ινστιτούτα που έχουν μελετήσει εντατικά αυτά τα θέματα. Μεταξύ της τρέχουσας έρευνάς μας, αυτό περιλαμβάνει την ιστορία της αρχαίας δουλείας και τη μελέτη της νεοπλατωνικής φιλοσοφίας. Τα μέλη μας είναι πρωτοπόροι στην τρέχουσα έρευνα σε αυτά τα πεδία και στοχεύουν να αξιοποιήσουν το ερευνητικό τους έργο, την τεχνογνωσία τους και τη συμμετοχή τους σε διεθνείς ερευνητικές κοινότητες και δίκτυα, προκειμένου να δημιουργήσουν εντός του Τομέα κέντρα αριστείας και συνεργασίας διεθνούς βεληνεκούς στα αντίστοιχα επιστημονικά πεδία τους.
  • Τέλος, ο Τομέας δίνει μεγάλη σημασία στις εκπαιδευτικές δράσεις του. Αρκετοί μεταπτυχιακοί και διδακτορικοί φοιτητές έχουν εκπαιδευτεί και έχουν εργαστεί ή εργάζονται στα ερευνητικά προγράμματα που φιλοξενεί ο Τομέας. Επιπλέον, επιθυμούμε να χρησιμοποιήσουμε τις διεθνείς συνεργασίες και συμφωνίες ανταλλαγής μεταξύ του ΙΜΣ και διαφόρων ξένων ιδρυμάτων για την προσέλκυση μεταπτυχιακών φοιτητών να διεξάγουν μέρος της έρευνάς τους στις εγκαταστάσεις του ΙΜΣ υπό την επίβλεψη μελών του Τομέα. Η εκπαιδευτική μας δραστηριότητα περιλαμβάνει επίσης ένα διεθνές θερινό σχολείο για την ιστορία και την αρχαιολογία της αρχαίας Κρήτης που απευθύνεται σε προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς φοιτητές από όλο τον κόσμο, καθώς και μια σειρά εκδηλώσεων (προβολές ταινιών με συζήτηση) με τίτλο Κινηματογράφος και Ιστορία.

Προσωπικό

Ειρήνη-Φωτεινή Βιλτανιώτη

Ειρήνη-Φωτεινή Βιλτανιώτη

Αναπλήρωτρια καθηγήτρια αρχαίας φιλοσοφίας
Πανεπιστήμιο Κρήτης
Curriculum vitae
Kώστας Βλασόπουλος

Kώστας Βλασόπουλος

Αναπληρωτής Καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας
Πανεπιστήμιο Κρήτης
Curriculum vitae
Μελίνα Ταμιωλάκη

Μελίνα Ταμιωλάκη

Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας
Πανεπιστήμιο Κρήτης
Curriculum vitae
Markus Zimmermann

Markus Zimmermann

Μεταδιδάκτορας ερευνητής
Curriculum vitae
Μαρία Παπαδοπούλου

Μαρία Παπαδοπούλου

Μεταδιδακτορική ερευνήτρια
Curriculum vitae
Νίκος Τσιβίκης

Νίκος Τσιβίκης

Μεταδιδάκτορας ερευνητής
Curriculum vitae
Roberta Dainotto

Roberta Dainotto

Υποψήφια διδάκτωρ
Παναγιώτης Ανδρουλάκης

Παναγιώτης Ανδρουλάκης

Υποψήφιος διδάκτωρ
 Άννα-Μαρία Μηλιαρά

Άννα-Μαρία Μηλιαρά

Υποψήφια διδάκτωρ
Έλλη-Ευαγγελία Μπία

Έλλη-Ευαγγελία Μπία

Υποψήφια διδάκτορας
Θανάσης Σωτηρίου

Θανάσης Σωτηρίου

Υποψήφιος διδάκτωρ
Πανεπιστήμιο Κρήτης
Curriculum vitae

Πρώην συνεργάτες

  • Jamieson C. Donati

Ερευνητικά Έργα

LACRIMALit

Ηγέτες και διαχείριση κρίσεων στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία

Επιστημονικός Υπέυθυνος: Μελίνα Ταμιωλάκη, Τμήμα Φιλολογίας ΠΚ
Φορέας Υποδοχής: ΙΜΣ/ΙΤΕ
Συνεργαζόμενος φορέας: Πανεπιστήμιο Κρήτης

Athens Alexandria

Μεταξύ Αθήνας & Αλεξάνδρειας

Επιστημονική Υπεύθυνη: Ειρήνη-Φωτεινή Βιλτανιώτη
Ημερομηνία έναρξης: 1 Ιανουαρίου 2022, ημερομηνίας λήξης: 31 Δεκεμβρίου 2024
Θεσμός φιλοξενίας: ΙΜΣ/ΙΤΕ

BALAA

Βυζαντινό Αγροτικό Τοπίο στις δύο πλευρές του Αιγαίου: Ανάλυση του ιστορικού τοπίου της Μεσσήνης στην Πελοπόννησο (GR) και του Αμορίου στη Μικρά Ασία (TR)

Επιστημονικός Υπέυθυνος: Νίκος Τσιβίκης
Συνεργαζόμενοι Φορείς: Πανεπιστήμιο Anadolu, Eskişehir και Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών

ΝΑΥΣ

Ανάδειξη και υλικοτεχνική τεκμηρίωση της ελληνικής ναυπηγικής παράδοσης και ναυτικής ιστορίας – ναυμαχίες Ναβαρίνου και Σαλαμίνας

Αντικείμενο του παρόντος έργου αποτελεί η ανάδειξη της ελληνικής ναυτικής κληρονομιάς με την δημιουργία τριών ναυτικών εκθέσεων με νέες τεχνολογίες στο Ίδρυμα Ευγενίδου.

ΑΜΟΡΙΟ

Πρόγραμμα Αρχαιολογίας της Πόλης του Αμορίου

Το Πρόγραμμα Αρχαιολογίας της Πόλης του Αμορίου είναι ένα διεπιστημονικό αρχαιολογικό ερευνητικό πρόγραμμα με στόχο την κατανόηση της πολεοδομικής εξέλιξης του οικισμού του Βυζαντινού Αμορίου και γενικότερα των κοινωνικών σχέσεων στη Πρωτοβυζαντινή και Μεσοβυζαντινή πόλη μέσω της μελέτης του δομημένου αστικού χώρου.