Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών

Κέντρο Ναυτιλιακής Ιστορίας

To Kέντρο Ναυτιλιακής Ιστορίας του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών δημιουργήθηκε το 2017 από την καθηγήτρια Τζελίνα Χαρλαύτη και τον Απόστολο Δελή. Αποτελεί μοναδικό χώρο έρευνας αφιερωμένο αποκλειστικά στην ναυτιλιακή ιστορία.
Η ερευνητική ομάδα του Κέντρου Ναυτιλιακής Ιστορίας μελετά και ερευνά την ιστορία της θάλασσας και πιο συγκεκριμένα τη ναυτιλιακή ιστορία της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας καθώς και την επικοινωνία τους με τον υπόλοιπο κόσμο από την αρχαιότητα έως σήμερα. Για την επίτευξη των στόχων του, το Κέντρο Ναυτιλίας αναπτύσσει δομές για την εκπαίδευση νέων επιστημόνων στο χώρο της ναυτιλιακής ιστορίας με την παραγωγή ερευνητικού έργου στους ακόλουθους τομείς: α) τη χρήση της θάλασσας για οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες (θαλάσσιο εμπόριο, διαδρομές, λιμάνια, ναυτιλιακές επιχειρήσεις, αλιεία, ναυτιλιακές κοινότητες, ναυτική εργασία, ναυπηγική και ναυτική τεχνολογία) β) τη χρήση της θάλασσας για γεωπολιτικούς και επεκτατικούς σκοπούς, όπως η βία στη θάλασσα (ναυτιλιακές αυτοκρατορίες, πολεμικό ναυτικό, πειρατεία) γ)τη χρήση της θάλασσας για την προώθηση της επιστήμης (ιστορία ναυσιπλοίας, ωκεανογραφίας κ.α.) δ) τη θάλασσα ως αναψυχή και παράγοντα ανάπτυξης τουριστικής δραστηριότητας ε) τη θάλασσα ως πηγή έμπνευσης της τέχνης και λογοτεχνίας. Για αυτόν τον σκοπό προωθεί 1) τον εντοπισμό, διατήρηση, ταξινόμηση, επεξεργασία και ανάδειξη ναυτιλιακών αρχείων, 2) την έκδοση συνθετικών μελετών στην Ελλάδα και το εξωτερικό, 3) τη διεξαγωγή σεμιναρίων, συνεδρίων, μεταπτυχιακών προγραμμάτων σε συνεργασία με Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού και καλοκαιρινών σχολείων. Οι δραστηριότητες του Κέντρου Ναυτιλιακής Ιστορίας υποστηρίζονται από το Αρχείο και τη Βιβλιοθήκη του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών. Το Κέντρο Ναυτιλιακής Ιστορίας σχεδιάζει και υλοποιεί ευρωπαϊκά και ερευνητικά προγράμματα συστηματικής έρευνας στα ελληνικά και ξένα αρχεία και βιβλιοθήκες.

Προσωπικό

Τζελίνα Χαρλαύτη

Τζελίνα Χαρλαύτη

Διευθύντρια ΙΜΣ/ΙΤΕ, Καθηγήτρια Ναυτιλιακής Ιστορίας
Curriculum vitae
Μαρία Δαμηλάκου

Μαρία Δαμηλάκου

Επίκουρη Καθηγήτρια
Ιόνιο Πανεπιστήμιο
Matteo Barbano

Matteo Barbano

Μεταδιδάκτορας ερευνητής
Curriculum vitae
Jordi Ibarz Gelabert

Jordi Ibarz Gelabert

Επισκέπτης Καθηγητής/Ερευνητής
Πανεπιστήμιο Βαρκελώνης
Ekin Mahmuzlu

Ekin Mahmuzlu

Μεταδιδάκτορας ερευνητής
Καλλιόπη Βασιλάκη

Καλλιόπη Βασιλάκη

Μεταδιδακτορική ερευνήτρια
Curriculum vitae
Κατερίνα Γαλάνη

Κατερίνα Γαλάνη

Μεταδιδακτορική ερευνήτρια
Curriculum vitae
Αριστέα Γρατσέα

Αριστέα Γρατσέα

Μεταδιδακτορική ερευνήτρια
Curriculum vitae
Κώστας Δαμιανίδης

Κώστας Δαμιανίδης

Μεταδιδάκτορας ερευνητής
Curriculum vitae
Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου

Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου

Μεταδιδακτορική ερευνήτρια
Curriculum vitae
Άννα Σιντορένκο

Άννα Σιντορένκο

Μεταδιδακτορική ερευνήτρια
Curriculum vitae
Χρήστος Τσάκας

Χρήστος Τσάκας

Μεταδιδάκτορας ερευνητής
Μηνάς Αντύπας

Μηνάς Αντύπας

Υποψήφιος διδάκτωρ
Curriculum vitae
Ιωάννης Διαμαντόπουλος

Ιωάννης Διαμαντόπουλος

Υποψήφιος διδάκτωρ
Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Curriculum vitae
Άγγελος Δρουγούτης

Άγγελος Δρουγούτης

Υποψήφιος διδάκτωρ
Πανεπιστήμιο Κρήτης
Curriculum vitae
Θωμάς Καλέσιος

Θωμάς Καλέσιος

Υποψήφιος διδάκτωρ
Άλκης Καποκάκης

Άλκης Καποκάκης

Υποψήφιος διδάκτωρ
Δήμητρα Καρδακάρη

Δήμητρα Καρδακάρη

Υποψήφια διδάκτωρ
Πέτρος Καστρινάκης

Πέτρος Καστρινάκης

Υποψήφιος διδάκτωρ
Θανάσης Νασιάρας

Θανάσης Νασιάρας

Υποψήφιος διδάκτωρ
Joyce Goggin

Joyce Goggin

Εξωτερικός συνεργάτης
University of Amsterdam [Universiteit van Amsterdam]
Curriculum vitae
Αμαλία Παππά

Αμαλία Παππά

Αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια στα Γενικά Αρχεία του Κράτους
Γερασιμήνα Πρωτοψάλτη

Γερασιμήνα Πρωτοψάλτη

Μεταπτυχιακή υπότροφος
Curriculum vitae
Mιχαέλα Στεργιοπούλου

Mιχαέλα Στεργιοπούλου

Μεταπτυχιακή Μεταφράστρια-Διερμηνέας
Ιόνιο Πανεπιστήμιο
Κωνσταντίνος Χαλιμούρδας

Κωνσταντίνος Χαλιμούρδας

Μεταπτυχιακός φοιτητής
Curriculum vitae
Νίκος Καστρινάκης

Νίκος Καστρινάκης

Βοηθός Έρευνας

Ερευνητικά Έργα

ARCHERS

Ένα λιμάνι σε μετάβαση. Ο εκσυγχρονισμός των υποδομών του λιμανιού της Θεσσαλονίκης στις αρχές του 20ου αιώνα

Η ιστορία των λιμανιών αποτελεί ένα ραγδαίως αναπτυσσόμενο πεδίο έρευνας που έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον πολλών ερευνητών τα τελευταία χρόνια. Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης αποτελεί ένα απαιτητικό και συνάμα αρκετά γόνιμο πεδίο έρευνας. Η λιμενική δραστηριότητα επηρέασε με ουσιαστικό τρόπο την κοινωνική, την οικονομική αλλά και τη χωρική εξέλιξη της Θεσσαλονίκης ανά τους αιώνες. Στις αρχές του 20ου αιώνα η πόλη είχε καταστεί σε ένα από τα σπουδαιότερα εμπορικά λιμάνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και μετέπειτα του ελληνικού κράτους. Σκοπός της έρευνάς μας είναι να μελετήσουμε τον υλικοτεχνικό εκσυγχρονισμό του λιμανιού κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Η αναδιαμόρφωση του λιμανιού κατά στις αρχές του 20ου αιώνα μεταμόρφωσε την εικόνα και τη δομή του, οργάνωσε διαφορετικά τον χώρο του, αύξησε την αποδοτικότητά του, βελτιστοποίησε την μεταφορική του δυναμική, εμπέδωσε ένα νέο καταμερισμό της εργασίας, ενώ μεταμόρφωσε ένα μεγάλο τμήμα του φυσικού περιβάλλοντος της πόλης. Έτσι, υπό μία έννοια η μελέτη της αναβάθμισης των υποδομών του λιμανιού έχοντας ως βασικό, άλλα όχι μοναδικό, πεδίο έρευνας το Ιστορικό Αρχείο Λιμένος Θεσσαλονίκης, αποτελεί μια προσπάθεια να διαπιστώσουμε την αλληλεπίδραση μεταξύ τεχνολογικής εξέλιξης, οικονομικής ανάπτυξης και φυσικού περιβάλλοντος. Τέλος, σκοπός μας είναι να συμβάλουμε στην καλύτερη γνώση της ιστορίας της πόλης της Θεσσαλονίκης.